HOANG TƯỞNG CHÍNH TRỊ

LâmTrực@

Nhân đọc bài Chủ nhật buồn của BS Điên nào đó trên Bô sít, mình thấy ông này buồn cũng phải thôi. Mình đoán ông mắc chứng hoang tưởng ảo giác chính trị. Biểu hiện rõ nhất là luôn luôn thấy mình quan trọng và luôn có công an mật theo dõi. 

Thực ra, nhiều người cho rằng không có ai bám theo ông hết. Số là ông kí vào đơn 42 công dân đề nghị tổ chức biểu tình chống Trung Quốc xâm lược để được nổi tiếng, và biết mình chưa được chú ý, nên ông mới bịa ra câu chuyện có công an mật theo dõi để nhanh chóng trở thành hót boy. 

Riêng mình, mình nghĩ khác. 

Đó đích thị là bệnh hoang tưởng chính trị.

Tự tưởng tượng ra mình quan trọng với đất nước, với tiến trình dân chủ và tiến bộ xã hội là bệnh không mấy phổ biến. Nhưng đã phát bệnh thì rất khó chữa, bởi bệnh nhân hay tìm đến những bệnh nhân đồng cảnh và điều này làm cộng hưởng thêm sự trầm trọng của bệnh. Đặc biệt là khi đã lên cơn kịch phát, thì khó cứu chữa vô cùng.

Để giúp các bạn phòng và chống được bệnh này, mình xin giới thiệu một số điểm chính về bệnh.

Hoang tưởng chính trị, hay hoang tưởng, bị ảo giác là một dạng triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt thể hoang tưởng (paranoid). Bệnh nhân hoang tưởng chính trị thường tưởng tượng ra những điều không có thật như một nguy cơ đe dọa đến tính mạng. 

Đại cương lâm sàng

Hoang tưởng chính trị thường xảy ra nhiều nhất ở độ tuổi 25 đến 65, bất cứ ai cũng có thể mắc phải, tỉ lệ nam/nữ mắc bệnh như nhau. Một nghiên cứu cho biết, các loại hoang tưởng chính trị thường gặp ở bệnh nhân là hoang tưởng bị truy hại (chiếm khoảng 68,63%), hoang tưởng bị chi phối (chiếm 50%), hoang tưởng bị kiểm soát (chiếm 30,395%), ảo giác chủ yếu là ảo thanh (chiếm đến 86,6%). Như vậy dạng hoang tưởng chính trị thường gặp là hoang tưởng bị truy hại, hoang tưởng bị chi phối. Nhiều trường hợp bệnh nhân tự thấy mình quan trọng nhất thiên hạ và luôn thấy mọi người xung quanh không ra gì. Ở Việt Nam, có những bệnh nhân cực nổi tiếng như Cù, Đực, Bịch, Hăng, Diến, Ba.v.v..Nhưng rất tiếc đến nay, vẫn chưa có thuốc đặc trị như phương Tây.

Nguyên nhân của bệnh hoang tưởng chính trị do những biến đổi, khiếm khuyết, rối loạn chuyển hóa của tế bào não, rối loạn chức năng hoạt động của não và chưa một xét nghiệm nào có thể phát hiện được. Đây là bệnh nội sinh nhưng có người vẫn còn lầm lẫn cho rằng đây là bệnh mắc phải do strees, do yếu tố môi trường, do chấn thương.

Triệu chứng

Khi mắc bệnh hoang tưởng chính trị, bệnh nhân thường có một số biểu hiện sau:

- Rối loạn giấc ngủ dẫn đến căng thẳng, gào thét, tụt quần áo nơi công cộng, tô sơn vẽ màu lên mặt. Tuy nhiên có khi bệnh nhân không có loại rối loạn này mà thay vào đó là ngồi hàng giờ trên Internet chỉ để viết bài chửi chế độ rồi tự sướng.

- Có những rối loạn về hành vi và cảm xúc như cảm giác hai chiều vừa yêu vừa ghét hay cảm xúc trái ngược là người thân thì rất ghét, căm thù nhưng người dưng lại tin yêu.  Biểu hiện rõ nét nhất là vọng ngoại và chống lại những gì mình đang có. Nhiều trường hợp quay lại kiện cả bố (Cù), từ cả cha lẫn mẹ (Hăng). Có bệnh nhân đi đâu cũng sợ bị truy hại nên phải rủ thêm cả bà già và luật sư (Diến)... 

- Bệnh nhân còn có các triệu chứng điển hình như đi lang thang, nhặt rác tích trữ các vật dụng bỏ đi, cười một mình, tự trò chuyện một mình, hoặc treo băng rôn khẩu hiệu trước cửa nhà rồi chém gió ào ào..Triệu chứng này thường có ở bệnh nhân nữ có vấn đề về gia đình như: chồng bỏ, bản thân lăng loàn và đồng bóng.

- Dấu hiệu đáng quan tâm nhất là bệnh nhân luôn có cảm giác bị theo dõi, bị hại, bị bắt, bị giết. Thực tế rất nhiều bệnh nhân tuy mắc bệnh hoang tưởng ảo giác nhưng nói năng lưu loát, trí nhớ tốt, thậm chí nhớ tốt hơn người bình thường. Nhiều bệnh nhân đã từng là luật sư, là tiến sĩ, là cán bộ có cống hiến trong quá khứ.

Chẩn đoán và điều trị

Hoang tưởng chính trị có từng đợt, lúc có lúc không, thường hay xảy ra vào lúc đất nước có sự kiện trọng đại, những ngày nghỉ lễ và đặc biệt có tính liên kết qua internet. Nếu bác sĩ không có kinh nghiệm dễ chẩn đoán nhầm. Việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào việc quan sát và nói chuyện với bệnh nhân, chứ không có xét nghiệm hay chẩn đoán cận lâm sàng nào có thể tìm ra bệnh.

Việc điều trị khỏi bệnh hoàn toàn chỉ đạt 5-7% số ca mắc bệnh. Một tỷ lệ lên đến 93-95% bệnh nhân còn lại gần như mắc bệnh suốt đời. Yếu tố để bệnh nhân ổn định bệnh tốt nhất là chính người bệnh nhận thức được bệnh của mình với sự giúp đỡ của cộng đồng. 

Rất lưu ý, là những bệnh nhân này luôn luôn có xu hướng phản bác lại bất cứ thứ gì mà truyền thông nhà nước phổ biến. Đặc biệt là những vụ việc phức tạp có liên quan đến an ninh trật tự, đất đai, khiếu kiện và ngay lập tức họ có mặt để góp tiếng nói bất kể đúng sai. Do đó, ngoài điều trị bằng thuốc, yếu tố gia đình và cộng đồng rất quan trọng trong việc chăm sóc, nhắc nhở bệnh nhân tự giác uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và tái khám đúng hẹn.

Việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân hoang tưởng chính trị là rất khó, nhưng có thể thông qua lao động nhẹ, thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ. Sự điều độ trong sinh hoạt giúp ổn định 50% tình trạng bệnh. Nhưng nhiều bệnh nhân sau khi ra viện trở về cộng đồng, bệnh lại tái phát cực kì nguy hiểm.

Với những trình bày nêu trên, các bạn nên nhìn nhận ông BS kia với cách nhìn nhân văn hơn. Vì chắc chắn ông ta bị bệnh hoang tưởng chính trị. Với ông, cần được điều trị sớm.