Những ngôi nhà nấm ở Y Tý.
Đứng trên cao nhìn xuống, vẻ đẹp mộc mạc, xưa cũ của những ngôi nhà trình tường mái xanh rêu ở Y Tý, Lào Cai, khiến nhiều người liên tưởng đến những cây nấm khổng lồ tuyệt đẹp mọc bên sườn núi.
Y Tý là một trong những xã nghèo nhất của huyện vùng cao Bát Xát, Lào Cai. Ở đây mây mù phủ kín quanh năm và thời tiết vô cùng khắc nghiệt. Ấy vậy mà ngày càng nhiều du khách tìm đến với Y Tý. Bên cạnh những thung lũng trên mây và thửa ruộng bậc thang ở độ cao 1.500 m, người người tìm đến nơi đây còn để được ngắm những bản làng với những nếp nhà trình tường nằm san sát bên nhau, dựa vào lưng núi như trong chuyện cổ.
< Nhà trình tường ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè.
Chỉ cách Lào Cai khoảng 70 km, nhưng đường lên Y Tý quanh co khúc khuỷu. Theo những con đường mòn xoắn ốc ngược lên đỉnh Nhù Cồ San, bạn sẽ có cảm giác như “chạy thẳng lên trời”, rồi chìm ngỉm trong sương mù và mây trắng. Rồi bất chợt trong chốc lát, Y Tý đã hiện ra trước mắt với khung cảnh nên thơ khi những phụ nữ Hà Nhì gùi củi ra chợ giữa mênh mông rừng núi.
< Móng nhà trình tường không đào sâu xuống đất mà đặt ngay trên nền đá.
Là một trong những dân tộc ít người nhất Việt Nam sinh sống ở Y Tý bên cạnh đồng bào các dân tộc H' Mông, Dao, Giáy… người Hà Nhì, đặc biệt là người Hà Nhì đen, đã làm nên nét quyến rũ rất riêng cho mảnh đất khô cằn khắc nghiệt, bằng những ngôi nhà trình tường độc đáo của mình. Không giống những ngôi nhà sàn thường thấy của đồng bào dân tộc vùng cao, những ngôi nhà trình tường đặc trưng của người Hà Nhì nằm ngay trên nền đất, tường được làm từ đất nện và mái trông xa như hình kim tự tháp.
< Những ngôi nhà trình tường ở Y Tý chỉ rộng từ 40 - 60 m².
Ấn tượng nhất trong kiến trúc nhà của người Hà Nhì là các bức trình tường dày 40 – 45 cm, cao 4 – 5 m, với hai vòng trong và ngoài. Cấu trúc này không chỉ xuất phát từ điều kiện kinh tế còn nhiều thiếu thốn của xã vùng cao biên giới, mà nó còn thể hiện sự thích ứng với thời tiết khắc nghiệt ở đây. Những căn nhà trình tường bằng đất rất dày này sẽ giúp người Hà Nhì giữ ấm vào đông mà vẫn mát mẻ vào mùa hè.
Nhìn vào kiến trúc giản đơn của những ngôi nhà trình tường, không ai nghĩ rằng để làm được khoảng 40 m² nhà, bà con Hà Nhì có khi phải mất hàng tháng trời ròng rã.
Thời điểm để tu sửa hoặc xây mới thường sau mỗi vụ mùa. Công đoạn đầu tiên sau khi chọn được mẫu đất ưng ý là đặt móng bằng các loại đá núi. Móng được đặt ngay trên mặt đất bằng mà không phải đào sâu xuống lòng đất như người dưới xuôi.
< Cỏ gianh lấy về được bện lại thành từng lớp, phủ liền nhau, lớp nọ chồng lên lớp kia tạo ra mái nhà có độ dày tới 50 cm.
Tiếp đến là công đoạn trình tường nhà. Đất đã chọn được đưa vào ván khuôn nẹp chắc, dùng chày gỗ giã để nén chặt với nhau, hết lớp nọ đến lớp kia, tạo nên bức tường vững chắc. Sau đó lắp ghép các xà và đòn tay gỗ để lợp mái. Nhà trình tường không có hiên và mái dốc ngắn, lúp xúp lợp từng lớp cỏ gianh.
Ở giữa nhà có một cửa ra vào và một cửa phụ ở đầu hồi bên trái, hoặc bên phải để ra chuồng trâu, chuồng ngựa phía sau. Nhìn xa những ô cửa nhỏ xíu như lỗ tò vò. So với nhà trình tường của người H' Mông, mặt tường bên trong và bên ngoài của nhà người Hà Nhì được giã, mài nhẵn và mịn trơn, khung dáng đa số là hình vuông thay vì hình chữ nhật.
Dù hiện nay những ngôi nhà trình tường theo nguyên mẫu của người Hà Nhì ở Y Tý không còn nhiều nhưng sức hấp dẫn của chúng dường như không hề thay đổi, nhất là với những tay săn ảnh vào những lúc bình minh lên và hoàng hôn buông xuống. Bởi thế mà nhiều người, khi được chiêm ngưỡng những mái nhà trình tường xanh rêu trong sương trắng, đã phải thốt lên “thiên đường là đây!”.
Theo Vy An (VnExpress)
Mỗi dân tộc trên đất nước ta đều có những nét văn hóa đặc sặc của riêng mình và nó cùng làm nên bao vẻ đẹp của cả đất nước ta. Ngôi nhà Nấm trên là sản phẩm văn hóa đặc sắc của đồng bào Hà Nhì, nó được đúc kết tinh hoa của các thế hệ trước để lại. từ khâu đầu tiên tới khi hoàn thành được một căn nhà hoàn chỉnh. Du khách lên thăm quan ở đây sẽ được tham quan, chiêm ngưỡng một tuyệt tác do chính bàn tay con người làm ra. Qua đây, nhà nước ta có chính sách bảo tồn phát triển nét văn hóa đẹp này để lưu giữ lại cho thế hệ mai sau.
Trả lờiXóaCuộc sống của đồng bào dân tộc vùng cao, ít được tiếp xúc với thông tin hàng ngày cho nên trình độ vẫn còn thấp, cuộc sống vẫn còn khó khăn. Nhiều vùng bà con do không được tiếp cận thông tin nên có những kẻ lợi dụng vào đó để lừa bịp đồng bào, truyền vào cộng đồng dân tộc vùng cao những tôn giáo, tín ngượng dị thường, tiến hành kích động quần chúng nhân dân ví dụ như vụ ở Tây Nguyên những năm 2004
Trả lờiXóaMỗi vùng, mỗi dân tộc lại có một nét văn hóa đặc sắc khác nhau. Việt Nam với 54 dân tộc anh em, chính vì vậy tạo nên sự đa dạng về văn hóa cũng như phong tục tập quán. Nhìn những ngôi nhà bé nhỏ xinh xinh nằm bên những quả đồi, ta có thể thấy được nét đẹp của vùng cao, thật nên thơ. Chắc chắn nếu có cơ hội mình sẽ chọn đây là điểm đến du lịch và thăm quan, đến ngủ dưới những ngôi nhà nấm này cho thử cái cảm giác nó như thế nào :)
Trả lờiXóanhìn vào những bức ảnh, có thể mọi người sẽ nghĩ đó là những ngôi nhà đẹp, hệt như trong thế giới cổ tích vậy! tuy nhiên thì mọi chuyện lại thường không đẹp như truyện cổ tích! những ngôi nhà nhỏ nhỏ xinh xinh ấy thực ra nói lên rằng vẫn còn nhiều vùng miền, vẫn còn nhiều người trên đất nước ta vẫn còn nghèo, còn khổ! khung cảnh thiên nhiên có thể đẹp, lòng người có thể xao xuyến nhưng những cảnh tượng ấy vẫn không khỏi làm ta đau lòng!
Trả lờiXóađời sống của người dân ở đây có lẽ vẫn còn khó khăn lắm, vất vả lắm! không chỉ ở nơi đây mà còn rất nhiều nới khác nữa trên đất nước ta, những vùng miền xa xôi, đời sống người dân còn khó khắn, nhận thức còn hạn hẹp! mong rằng nhà nước ta sớm có những chính sách đầu tư mạnh mẽ hơn nữa vào những vùng miền này để đời sống của người dân có thể được nâng cao hơn, cũng như tuyên truyền sâu rộng trong họ để họ không bị bọn xấu lợi dụng!
Trả lờiXóacuộc sống quanh ta đần những nét đẹp. Những ngôi nhà nấm ở y ty là một trong những nét đẹp của các dân tộc vùng cao cũng như đó là nét đẹp của dân tộc ta. Dù ở đó có vô vàn khó khăn với khí hậu khắc nghiệt, con người nơi đây vẫn tạo nên những nét đẹp riêng cho cuộc sống của họ. Chúng ta cần có những chính sánh, những chương trình để bảo tồn những di sản đó .
Trả lờiXóaNhững ngôi nhà nấm ở y ty là một nét đẹp tuyệt vời của người dân hà nhì ở lào cai. Khi tới đấy chúng ta sẽ được chứng kiến phong cảnh tuyệt vời nơi đây.Trải qua bao đời, sinh sống bên những sườn núi, những ngôi nhà của người Hà Nhì nơi đây, vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ xưa, luôn hấp dẫn du khách đến và tìm hiểu phong tục tập quán của một dân tộc vùng cao trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Trả lờiXóa