CU BA KÝ SỰ

Thị Hĩm

CU BA KÝ SỰ.

(Cuba và cái nhìn thực tế khác xa với sách báo và lịch sử VN ghi chép).

Cuba là một hòn đảo nhỏ thuộc vùng biển Caribe. Hòn đảo Cuba được nằm giữa Mỹ và vùng Nam Mỹ. Là một hòn đảo nên Cuba có những bờ biển trải dài đẹp vô cùng. Vì thế mà mỗi năm đôi lần tôi bay sang Cuba để đi nghỉ tại những bờ biển tuyệt đẹp này.

Nơi tôi hay đến đó là thành phố Varadero. Varadero là một trong những nơi nghỉ mát nổi tiếng nhất vùng biển Caribe. Những bãi biển ở đây hoang dã, đẹp mê mẩn lòng người và đặc biệt rất sạch sẽ. Nước biển trong xanh ngăn ngắt soi tận đáy cát. Từng triền cát trắng trải dài bên những hàng dừa cao vút, và dưới chân những hàng dừa là những bụi cây bàng biển lúp xúp lá đỏ và những mầm non nhú ra mập mạp chắc khoẻ như sẵn sàng đón nhận những bão dông của biển cả.

Nơi tôi đang sinh sống là Canada, chỉ có 3 tiếng bay là tới Cuba. Tôi thường đặt tour trọn gói, bao gồm đầy đủ vé máy bay, khách sạn, ăn uống và đưa đón sân bay. Thời điểm lý tưởng nhất để bay tới các bãi biển Cuba đó là từ tháng tư, cho tới mùa hè. Từ tháng 9 tới tháng 11 rất hay có bão vì Cuba nằm trên đường đi của bão. Tour tôi hay đặt khoảng từ 5-7 ngày. Chi phí chưa đến 1000 usd, đã bao gồm trọn gói.

Sau 3 tiếng bay. Hạ cánh là có sẵn xe của công ty du lịch đón đưa về khu resort. Mất khoảng 45 phút về tới nơi. Mỗi resort ở đây rộng cả chục ha. Resort nơi tôi thường ở rất rộng. Mỗi sáng đi đến nhà hàng ăn sáng phải tới cả gần km. Quần thể của resort họ xây dựng rất đẹp mắt, và đặc biệt xen lẫn các khu phòng hiện đại là những toà nhà cũ mang kiến trúc và màu sắc đậm chất của thổ dân Cuba rất bắt mắt và làm tôi hay tò mò ngắm nghía. Tại đây có 3 khu vực bể bơi tất cả. Mỗi khu vực có từ 2,3 bể bơi trở lên. Và trên bờ, bên mỗi ghế trải dài dưới những cái ô màu trắng tán rộng đều có khách du lịch nằm nghỉ ngơi phơi nắng hay đọc sách. Mọ thứ đều sạch sẽ và tinh tươm. Quầy bar có 2 bar. 1 bar ở ngoài khu sảnh đón tiếp, và 1 bar cạnh nơi sân khấu hay biểu diễn nhẩy những điệu la tinh nổi tiếng, và cũng là nơi để giao lưu giữa những nghệ sĩ của Cuba và khách du lịch. Điều đặc biệt ở các resort ở bên bãii biển ở đây đó là bạn có thể uống thoải mái từ sáng đến đêm, bạn có thể say bí tỉ cả ngày. Tại 2 quầy bar, rượu bia các loại kể cả các loại rượu đắt tiền đều sẵn sàng phục vụ khách liên tục. Người pha chế rượu luôn bận rộn nhưng rất vui vẻ cười nói với khách. Tôi lần nào đến đây cũng say từ sáng đến tối. Lúc nào trong tay tôi cũng là ly cocktail, tưởng ko say mà say ko tưởng.

Khách du lịch đến đây hầu hết là người Canada và từ Châu Âu. Người Mỹ mới được phép đến Cuba trong khoảng 1 năm trở lại đây, nhưng với điều kiện phải tuân thủ theo 1 trong 12 lý do Cuba đưa ra như đến để nghiên cứu, thăm thân nhân...vv.. Nếu đơn thuần đến chỉ để du lịch thì người Mỹ vẫn chưa được phép. 

Ồ, và tất nhiên Cuba vẫn miễn phí visa cho người VN. Hiện nay đã có 1 số tour bay từ VN rồi. Đi Cuba bây giờ ko có gì là khó khăn nữa.

Tiền sử dụng ở Cuba là đồng peso. Và có 2 loại. Một loại chỉ dành riêng cho khách du lich (Convertible peso), và trị giá tiền này cao hơn cả đồng dollar Mỹ. Một loại tiền khác là tiền peso dùng riêng cho dân bản địa thì giá trị rẻ mạt vô cùng. 1peso có thể mua được khá nhiều thứ.

Nếu chưa đến Cuba, nhiều người có thể nghĩ dân Cuba sẽ là da đen. Nhưng ko phải vậy. Có rất nhiều người da trắng tại đây. Bởi lịch sử nguồn gốc dân cư ở Cuba khá phức tạp. Ban đầu thổ dân ở đây là những bộ tộc đến từ Nam Mỹ. Rồi sau này người Tây Ban Nha cai trị, với chế độ đồn điền nhập cư nô lệ Châu phi. Rồi chiến tranh tranh dành thuộc địa giữa Tây Ban Nha với Mỹ triền miên xảy ra nên dân Cuba hiện nay có nguồn gốc rất khác nhau và những người da trắng đều là con cháu, hậu duệ của những người đến từ trong các cuộc chiến trong lịch sử...

Lần sau nhất tôi đến Cuba là hồi tháng 2 đầu năm nay. thời tiết còn hơi lạnh. Nhưng bầu trời lúc nào cũng trong xanh văn vắt, và có nắng nhẹ. Vì lạnh không tắm được biển nên tôi thích lang thang ra con kênh đào phía trước khu resort để câu cá cùng mấy người dân bản địa. Người dân Cuba hiền lành vô cùng. Họ quý mến khách du lịch, quý người và rất trọng tình cảm. Họ hiền lành chất phác và lúc nào cũng nở nụ cười trên môi.

Chỉ cần ra ngoài cổng của khu resort, băng sang bên kia đường là đến con kênh đào. Chẳng cần hẹn mà cứ ra là gặp. Đó là một ông già câu cá chừng 70 tuổi. Tôi rất ấn tượng với ông bởi ở cổ ông có một cái ống cắm sâu.. Ông thở qua cái ống đó. Cũng vì điều đó mà ông ko nói được như bình thường mà chỉ ra hiệu. Lần nào khi tôi ra là ông cũng chuẩn bị sẵn cần câu và mồi để cho tôi câu. Ông dạy tôi cách quăng dây câu khi câu cần máy, cách quăng dây câu từ cuộn tròn. Tôi hồi trẻ từng nghiện đi câu, và đã từng đi câu ở biển nên tôi rất thích thú món này.

Ông rất vui tính và yêu quý tôi, vì ông biét tôi là người Việt Nam, ông biết cụ Hồ Chí Minh và bởi vì tôi biết ngài Fidel Castro. Người Cuba nói tiếng Tây Ban Nha nhưng ông lại hiểu rất nhiều tiếng Anh. Tôi và ông nói chuyện bằng tiếng Anh và ra hiệu, chỗ nào tôi ko hiểu thì cậu bé câu cá cùng ông lại quay sang giải thích cho tôi. Tôi tiếc mãi lần vừa rồi quên mang tặng ông loại dầu cao sao vàng để ông bôi khi ông hay ốm vặt. Nghe nói cao sao vàng bán trên ebay những hơn 1 dollar và rất đắt hàng chứ đùa.

Khu nghỉ mát Varadero này đường phố sạch sẽ, thoáng rộng và xe vắng người thưa. Chỉ thấy những con xe ngựa và nhưng con xe cổ đẹp long lanh chau chuốt sáng bóng đưa đón khách du lịch trên đường phố. Đấy cũng là 2 loại phương tiện chính chuyên chở khách du lịch. Ngoài ra còn có xe bus 2 tầng, và 1 loại xe giống như xe lam nhưng nhỏ xíu và tròn vo hình chiếc nón bảo hiểm cũng chuyên chở khách du lịch. Phương tiẹn nào cũng sạch sẽ và sang trọng lịch sự. (À mãi tôi vẫn quên chưa hỏi là tại sao xe ngựa chạy nhiều thế mà sao tôi chưa từng thấy đống phân nào trên phố. Chắc người ta luỵen cho ngựa đi wc theo giờ hay người ta đóng bỉm cho ngựa nhỉ?

Nói tới xe cộ, ko thể ko dành 1 chút để nói về xe cổ. Bạn sẽ chắc chắn bị sốc khi lần đầu tiên đến đây. Có tới 90% xe chạy ngoài phố là xe cổ. Xe cổ phần lớn họ để chở taxi cho khách du lịch. Những con xe đẹp long lanh và được độ nhìn vô cùng quyến rũ sexy. Tôi ko chắc bên trong là máy nguyên bản hay máy độ nhưng tốc độ chạy vù vù trên đường như thế chắc chắn nó phải ngon từ ngoài vào trong. Tôi nhớ lần đầu tiên tôi đến thành phố này tôi liên tục mắt chữ A mồm chữ O thấy bên lề đường đầy rẫy những con xe cổ long lanh đỗ thành dàn như Hanoi đỗ xe máy bên vỉa hè. Tôi thích nhất ấy là cái việc mỗi lần nhìn ngắm những người đàn ông họ mở xe ra sửa sang hay chỉnh sửa cái gì đó là tôi lại có cảm giác họ là những người nghễ sĩ đặc biệt vô cùng nên mới cho ra những tác phẩm cổ điển long lanh mà tinh tế chau chuốt đến thế. Ấy là tôi cứ hình dung thế. Nên cho dù xe này đắt hơn xe ngựa 1chút nhưng tôi thường hào phóng trả tiền để lên xe vi vu một đoạn, một đoạn mà muốn đi mãi. Vì hình dung ra mình là những nhân vật trong những bộ phim kinh điển của Châu Âu có những cảnh quay xe cổ vi vu trên phố và bên trong xe là những cô nàng cá tính hay những cô gái đài các con nhà quyền quý. Hehe là tôi cứ thích tưởng tượng thế.

Ngoài ra, có lần tôi mua vé lên xe bus 2 tầng làm 1 tour xem sao. Đi mãi, đi mãi. Đường to đẹp nhưng rất thưa người thưa xe qua lại. 2 bên là biển cả nước xanh ngăn ngắt. Gió thổi ù ù. Ngồi trên tầng 2 của xe bus tôi view ra mênh mông xa tít. Thấy Cuba bình yên và dễ chịu quá.

Có 1 điều là sao tôi thấy rất ít dân cư sống ở đây dù đã đi 1 tour xa và rộng như thế. Thỉnh thoảng xe bus đón và trả khách du lịch tại những hotel cao cấp, hay những resort rất hoành tráng và đắt tiền. Cũng có cả những công ty của nước ngoài đang xây dựng trên những bãi đất rộng mênh mông cả trăm ha. Nhưng lại tuyệt nhiên ko thấy khu dân cư đâu.

Buổi chiều, khi tôi quay về bờ kênh nơi có ông già câu cá để tiếp tục câu thì tôi thấy ông đang cho đàn ngỗng trời ăn những con cá tép nhỏ mà ông câu được. Gặp tôi lần nào ông cũng vui vẻ, cười nói líu lô mà tôi chả hiểu hết ông nói gì. Ngoài ông ra tôi còn thấy 3 người nữa đang câu cá bằng đồ câu của ông. Đó là 2 co gái trẻ rất xinh đến từ Pháp, và 1 người đàn ông Canada gốc thổ Nhỹ Nhĩ Kỳ. Bọn tôi làm quen với nhau rất nhanh vì cùng là khách du lịch yêu đất nước Cuba.

Trời sâm sẩm tối, khi ông già câu cá chuẩn bị thu dọn để ra về, tôi và 2 cô gái kia được người đàn ông gốc Thổ Nhĩ Kỳ rủ đi đến vùng local (dân bản địa) chơi. Anh tên là Kasim, anh bảo chúng tôi gọi anh thế. Anh là người quen thuộc với thành phố Varadero cả chục năm nay, mỗi năm đều đặn 2 lần đến đây, nên anh biết về mọi ngóc ngách của thành phố này như dân bản địa.

Chúng tôi đi qua 1 cây cầu ngắn bắc qua con kênh nơi mà hàng ngày ngồi câu cá chúng tôi vẫn nhìn lên cây cầu ấy. Có lính gác, nhưng ko hiểu sao ko ai hỏi chúng tôi cả. Đường phố bắt đầu lên đèn. Và giờ là chúng tôi lạc vào một thế giới hoàn toàn khác.

Đấy chính là cuộc sống của thực của dân bản địa Cuba. Phố xá khá tấp nập nhưng rất bình dị. Nhà cửa 2 bên đường rất thấp, khá lụp xụp và giống như dạng nhà mái bằng bên VN ta hay xây, nhưng rất thấp. Cũng có 1 số nhà 2,3 tầng nhưng đa số đó là nhà hàng hay công ty. Xe cộ qua lại khá tuyênh toàng, chủ yếu là xe máy. Xe ô tô thì toàn 90% là xe cổ, họ chở mọi thứ trên xe, từ củi cho đến gạch. Tôi nhìn những con xe ấy mà thấy xót xa vô cùng. Nếu tôi mang đc dăm con về VN bán chắc tôi xây đc cái biệt thự.

Nhưng không hiểu sao sau tất cả những điều nhìn thấy ấy tôi vẫn không hề cho rằng Cuba là đất nước nghèo. Có lẽ ấy chính là bởi khi tôi nhìn thấy con người. Tình cảm của người dân với nhau và cuộc sống vui vẻ hạnh phúc của họ. Họ lúc nào cũng rạng rỡ và vui vẻ, gặp người quen họ chào nhau ríu rít và thể hiện những cái ôm, cái hôn má rất thắm thiết và hoan hỉ một cách tự nhiên và vui sướng vô cùng. Ôi một cuộc sống thật là thanh bình và nhẹ nhõm. Ngắm nhìn họ nói cười ríu rít, nghe những nụ hôn xa chít chít trên môi dành dành cho nhau mà tôi rất ngỡ ngàng về cách họ chia sẻ và thể hiện tình cảm với nhau, dù đó là già hay trẻ, gái hay trai….Dễ gần và thân thương quá đỗi. Có lẽ một cuộc sống nhẹ nhàng, ko bon chen, một cuộc sống bình dị hài lòng với những gì họ có thì họ mới có thể vô tư và yêu đời đến thế…

Khi chúng tôi ghé quán cafe ngồi nghỉ, anh chàng Kasim đã kể nhiều chuyện cho chúng tôi nghe về cuộc sống người dân nơi đây. Anh nói thông thường khách du lịch sẽ ko biết để mà qua cây cầu ấy sang vùng dân cư bản địa này. Vì thứ nhất khách đi nghỉ dưỡng ở các bãi biển thì họ chỉ quan tâm tới bãi biển và nghỉ ngơi, chứ họ ko quan tâm tới thăm thú dân cư. Thứ 2 là các nhân viên của khách sạn và các khu resort muốn đảm bảo cho khách của mình không ra bên ngoài sợ phức tạp thì chắc chắn họ sẽ không nói cho bạn đi thăm thú ở đâu, trừ những nơi có chương trình đi theo tour được xây dựng sẵn và có hướng dẫn viên. Kasim nói, nhân viên khách sạn thường doạ là ra ngoài ko an toàn, nguy hiểm lắm. Nhưng thực tế thì Kasim hiểu rất rõ cuộc sống ở đây, hoàn toàn an toàn, ko hề có gì là nguy hiểm rình rập, bởi người dân ở đây họ sống hiền lành vô cùng và rất quý khách lạ.

Nhưng vì lý do gì mà họ phải xây tách biệt như biệt khu cho khách du lịch như vậy? Tôi ko quan tâm lắm nhưng có lẽ cũng lờ mờ hiểu ra.

Lúc về khi đi đến cây cầu, tôi thây lính gác khám xét tư trang của 2 ngừoi đàn ông khi họ muốn đi từ khu local sang bên kia khu bờ biển. Khi 4 bọn tôi đi qua, những người lính gác đã mỉm cười chào tươi rói và ko hề khám xét gì cả. Chắc chắn họ biết chúng tôi là những khách du lịch nước ngoài…

Về tới phòng trong resort, ko hiểu sao tôi lại cứ suy nghĩ mãi về cây cầu, về sự ngăn cách, về những người lính gác. Hoá ra mọi lần tôi bay sang đây chỉ nghỉ ngơi ở bãi biển hoặc theo tour đi những nơi trong tour được định sẵn như hang động, làng nghề... mà ko biết đến 1 cuộc sống khác hoàn toàn ngay bên kia cây cầu…

Hôm sau, khi biết tôi muốn tìm hiểu để làm hẳn phóng sự về cigar thì Kasim nói 1 câu: “Nếu em ko có người quen là dân bản địa thì sẽ ko bao giờ mua được đúng cigar ngon. Nếu em mua để biếu tặng vài hộp thì em vẫn có thể mua ở những cửa hàng họ chuyên bán cigar. Nhưng nếu là nhà buôn thì họ sẽ ko bao giờ nhập cigar trực tiếp từ Cuba nếu ko có được nguồn".... Tôi bảo Kasim tôi muốn gặp một cao thủ về cigar của đất nước Cuba này. Kasim bảo Okay.

Tôi là đàn bà nhưng lại rất thích cigar. Lần đầu tiên tôi hút cigar ấy là có cậu bạn thân cùng lớp người Ý khi còn du học bên Nhật hồi trẻ. Tôi nghĩ loại cậu ấy hút là loại đặc biệt. Khi cậu ấy vừa lôi ra khỏi hộp thì mùi đã lựng lên cả xung quanh. Khi cậu ấy châm rít 1 hơi đầu tiên tôi có cảm giác mình vừa hít phải 1 loại gây nghiện mà tôi biết chắc mình sẽ dính, hehe. Nên tôi nghĩ dù cho có làm phóng sự hay chỉ là để tìm hiểu cho thoả chí thì tôi vẫn muốn tới cùng.

Rồi như đã hẹn, sáng sau Kasim đưa tôi đi gặp 1 người đàn ông bản địa. Chúng tôi thuê 1 xe ngựa hết 20 peso, đi 1 lúc rồi cũng tới 1 cái chợ nhỏ tít sâu trong 1 ngôi làng rồi dừng lại. Một nhóm những người đàn ông cao to vạm vỡ nhưng vẻ mặt lại rất hiền lành đang chơi bài bên 1 cái bàn to và rộng. Khi nhìn thấy tôi, họ rộ lên cười nói và chào Ola Ola, rồi đưa tay lên miệng hôn gió chút chít đến tôi. Họ còn bảo tôi xinh quá, sexy quá, hehe.. Tôi bập bẹ mấy câu tiếng Tây Ban Nha chào hỏi lại làm họ khá bất ngờ vì 1 cô gái châu Á, ăn mặc rất digan nhưng nói được tiếng Tây Ban Nha. Tsu tmt.

Kasim chỉ cho tôi một người đàn ông ngồi phía sau nhóm người đang chơi bài. Đó là một ông già râu tóc đều đã bạc phơ. Tóc ông búi tó ra phía sau. Ông ngồi im lìm, trên mặt được che phủ kín bởi cái mũ đúng chất mũ cao bồi da bò nhưng đã bạc phếch theo tháng năm. Ông nhìn như đang ngủ, nhưng trên tay là 1 điếu cigar to như ngón chân cái vẫn đang cháy và toả ra những làn khói bảng lảng… Một mùi thơm lừng nức mũi như muốn ngạt thở là mùi đặc trưng của loại cigar nặng đô toả ra từ điếu thuốc trên tay ông làm không gian như quánh lại, ngừng trôi....

(To be continued..)