Chính thức: Chỉ được hỏi cung khi có ghi âm, ghi hình

Bài của anh Tuyến Phan

(PLO)- Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, trong đó có công an, chỉ được hỏi cung hoặc lấy lời khai khi có thiết bị ghi âm, ghi hình có âm thanh.

Bộ Công an, VKSND tối cao, TAND tối cao và Bộ Quốc phòng vừa ban hành thông tư liên tịch số 03/2018 hướng dẫn về trình tự; thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh; sử dụng, bảo quản, lưu trữ kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử.

Thông tư có hiệu lực kể từ ngày 18-3-2018.

Công an tỉnh Lào Cai đang lấy lời khai của Tẩn Táo Lở, bị can trong vụ thảm sát khiến bốn người tử vong.

Phải ghi âm, ghi hình khi hỏi cung

Theo thông tư, cán bộ hỏi cung chỉ được thực hiện hoạt động tố tụng này khi bố trí được thiết bị ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh.

Cán bộ hỏi cung hoặc lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội (gọi tắt là người bị hỏi cung) phải đăng ký với cán bộ chuyên môn tại cơ sở giam giữ hoặc trụ sở CQĐT, VKS để được bố trí phòng chuyên dụng trong việc ghi âm, ghi hình có âm thanh.

Sau đó, cán bộ hỏi cung làm thủ tục trích xuất đối với bị can bị tạm giam hoặc triệu tập bị can đang tại ngoại theo quy định (không được đưa bị can tại ngoại vào hỏi cung ở cơ sở giam giữ, trừ trường hợp đối chất với bị can đang bị tạm giam). việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh phải được thông báo cho người bị hỏi cung và ghi vào biên bản.

Việc ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh bắt đầu từ khi cán bộ hỏi cung nhấn nút bắt đầu. Cán bộ phải đọc thời gian bắt đầu và ghi rõ trong biên bản. Trong quá trình hỏi cung có thế tạm dừng ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh bằng cách nhấn nút tạm dừng. Trước khi tạm dừng phải đọc rõ thời gian tạm dừng, lý do tạm dừng, khi tiếp tục làm việc cũng phải đọc rõ thời gian tiếp tục, quá trình này được ghi rõ trong biên bản,…

Trường hợp không bố trí được thiết bị ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh thì không được tiến hành hỏi cung. Trường hợp đang hỏi cung mà thiết bị xảy ra sự cố kỹ thuật thì phải dừng ngay buổi hỏi cung, lấy lời khai. Việc này ghi rõ trong biên bản, có xác nhận của cán bộ chuyên môn.

Xác định có oan sai, nhục hình hay không

Trong giai đoạn điều tra, kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh được sử dụng trong trường hợp bị can hoặc người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội thay đổi lời khai so với lời khai đã khai trước đó. Để làm rõ hành vi phạm tội của bị can, pháp nhân thương mại và đồng phạm khác (nếu có). Kiểm tra việc chấp hành pháp luật của Điều tra viên, cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên trong quá trình hỏi cung, lấy lời khai.

Trong giai đoạn truy tố, kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh để phục vụ truy tố và làm cơ sở xác định tính khách quan trong hỏi cung bị can hoặc lấy lời khai; để đánh giá chứng cứ làm rõ hành vi phạm tội của bị can và đồng phạm. Đặc biệt, để kiểm tra, phát hiện có hay không dấu hiệu oan, sai; bị can có bị bức cung hoặc dùng nhục hình hoặc vi phạm pháp luật trong giai đoạn điều tra.

Trong quá trình chuẩn bị xét xử, HĐXX quyết định việc cho nghe, xem nội dung được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh tại phiên tòa trong các trường hợp sau:

1. Kiểm tra chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan đến vụ án mà HĐXX thấy cần thiết phải kiêm tra công khai tại phiên tòa;

2. Bị cáo tố cáo bị bức cung, nhục hình trong quá trình hỏi cung bị can, lấy lời khai; bị cáo, người đại diện theo pháp luật của pháp nhân thương mại phạm tội thay đối lời khai;

3. Khi có đề nghị của Kiểm sát viên, Điều tra viên và những người tiến hành tố tụng khác.

Các hành vi bị nghiêm cấm

1. Tự ý chỉnh sửa, cắt, ghép, giả mạo, hủy trái phép, làm sai lệch, làm hư hỏng, làm thất lạc dữ liệu ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh; sao chép, phát tán, khai thác, sử dụng kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh ngoài các mục đích quy định tại Điều 7 và Điều 8 Thông tư liên tịch này; làm lộ, lọt thông tin vụ án hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp, uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

2. Phá hủy cơ sở vật chất, cố ý làm hư hỏng hoặc sử dụng không đúng mục đích các phương tiện, thiết bị kỹ thuật sử dụng để ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh.

3. Người thực hiện hành vi quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì tùy tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật. 

TUYẾN PHAN