Trump đã biến nước Mỹ thành quốc gia đáng thương

Gần hai tháng trước, một dòng tít lớn trên trang chính của báo The Guardian, tờ báo uy tín ở Anh, viết rằng: “Uy tín của Hoa Kỳ trên thế giới đã rơi tận cùng tới đáy vì cách đối phó của Trump với virus corona”. Bây giờ tôi đang tự hỏi, còn gì thấp hơn đáy nữa không khi chúng ta đang ở thời điểm hiện tại, sau khi Tổng thống Trump ứng phó với các cuộc biểu tình trên toàn quốc Hoa Kỳ.

Trump không có khả năng chống lại một đại dịch giết chết nhiều dân Mỹ hơn bất kỳ nước nào trên thế giới, cho ta thấy rằng chính phủ của chúng ta bất bình thường và bất tài. Trong quá khứ, Hoa Kỳ luôn gửi cứu trợ thảm họa đến các nước khác; bây giờ các nước khác đang gửi hỗ trợ tới đây. “Hơn hai thế kỷ, Hoa Kỳ đã khuấy động nhiều cung bậc cảm xúc của nhân loại: Yêu mến và thù hận, sợ hãi và hy vọng, đố kị và khinh miệt, kính nể và giận dữ. Nhưng có một cảm xúc chưa bao giờ được dành cho nước Mỹ cho đến hôm nay: Sự hương hại”, bình luận gia Fintan O’Toole viết trên báo Irish Times.

Để khắp thế giới thương hại Hoa Kỳ – đó là một sự sỉ nhục mà tôi không bao giờ nghĩ rằng mình sẽ thấy. Nhưng sự thương hại dường như chưa quá tệ so với cách mà thế giới đang cảm nhận về chúng ta bây giờ.

Hoa Kỳ không còn chỗ đứng trên thế giới vì cách mà lực lượng cảnh sát đã ngược đãi người da màu, với sự khuyến khích của một tổng thống kỳ thị chủng tộc. Như nhà báo Windsor Mann mô tả, Trump là “một người đàn ông yếu đuối giả bộ làm người mạnh mẽ”. Là lãnh đạo trốn quân dịch, sợ dân biểu tình nên ông ta co rúm lại, trốn trong hầm trú ẩn của tòa Bạch Ốc tối thứ Sáu tuần qua rồi liên tục đưa ra hết lời đe doạ này đến đe doạ khác, nào là sẽ có các cuộc đổ máu khủng khiếp, sẽ bắn dân hôi của, sẽ xua đàn chó dữ ra và sẽ dùng vũ khí đáng gờm.

Hôm thứ Hai, Trump đã nổi giận khi họp với các thống đốc, ông nói rằng trông các thống đốc “yếu đuối” nếu họ không sử dụng vũ lực để “chế ngự” người biểu tình. Ông cam kết sẽ đưa Tướng Mark Milley, Tham mưu Trưởng Liên quân, chịu trách nhiệm đối phó với các cuộc biểu tình, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Mark T. Esper nói về sự cần thiết phải “kiểm soát được chiến trường”, tức là các thành phố của Mỹ. Sau đó, quân đội đổ quân vào Thủ đô và trực thăng quân sự bay ầm ĩ trên đầu người biểu tình như đang chống quân nổi dậy ở Iraq.

Tối thứ Hai, Trump đã mạo hiểm ra khỏi hang ổ của mình, sử dụng lực lượng an ninh bắn lựu đạn cay và dùng dùi cui để dẹp những người biểu tình ôn hòa cho Trump đi ra chụp một bức ảnh quái lạ trước nhà thờ gần tòa Bạch Ốc, giơ quyển Kinh thánh lên như thể ông ta chưa từng thấy nó bao giờ. Trump hành động như một tên độc tài Trung Á hơn là lãnh đạo một nước dân chủ lập hiến.

Thế giới đang theo dõi, và họ kinh hoàng bởi những gì họ nhìn thấy. Báo Süddeutsche Zeitung ở Đức đã tóm tắt: “Trump tuyên chiến với Hoa kỳ”. Các đồng minh của chúng ta xấu hổ; kẻ thù của chúng ta rất vui mừng, vì Trump đã trao cho họ một món quà vô giá. Các nhà độc tài dỏm bây giờ có thể thưởng thức một chúc khoảnh khắc vượt trội về đạo đức chưa từng có, đối với một đất nước đã dành hàng thập niên để rao giảng cho họ về nhân quyền.

Ramzan Kadyrov ở Chechen nói: “Tôi thấy kinh hoàng khi chứng kiến ​​tình hình ở Mỹ, nơi các nhân viên công lực vi phạm tàn nhẫn các quyền của thường dân”. Báo chí Iran trích dẫn lời của lãnh tụ Ayatollah Khomeini: “Nước Mỹ bắt đầu quá trình tự hủy diệt”. Một tờ báo của Bắc Hàn nhạo báng, “một cảnh sát da trắng hung ác”.

Chỉ mới tuần trước, Trump đã lên án một cách đúng đắn về hành động của Bắc Kinh vì đã tước bỏ sự tự do của Hồng Kông. Sau khi Trump tuyên bố thì phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Morgan Ortagus tweet rằng “những người yêu tự do trên khắp thế giới phải đứng lên để bảo vệ pháp trị và bắt Đảng Cộng sản Trung Quốc phải chịu trách nhiệm” [vì đã không giữ lời hứa với Hồng Kông là cho Hồng Kông được tự trị 50 năm sau khi sát nhập vào Trung quốc năm 1997], người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ trả lời ngắn gọn: “Tôi không thể thở được” (Lời của anh Mỹ da đen George Floyd nói trước khi bị cảnh sát đè cổ chết).

Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif đã tweet lại lời của Ngoại trưởng Mike Pompeo. Khi ông Pompeo lên án các hành vi bất lương của Iran, ông Zarif đã trả đũa khi dùng chính những lời đó lên án Hoa Kỳ – bao gồm cả việc ngược đãi người biểu tình.

Tất nhiên điều này không công bằng vì ngay cả dưới thời Trump, nhân quyền của Hoa Kỳ vẫn tốt hơn nhiều so với Iran, hay Trung Quốc. Nhưng đó là một biểu hiện cho thấy sự cô lập của Trump trên trường quốc tế là sẽ không có ai sẵn sàng đứng lên để bảo vệ chúng ta. Khẩu hiệu “America First” – “Nước Mỹ Trên Hết”, làm cho nước Mỹ lẻ loi.

Trong tuần này, Trump đã hủy cuộc họp Nhóm G7, lên kế hoạch họp ở Mỹ sau khi Thủ tướng Đức Angela Merkel – một nhà lãnh đạo thật sự của thế giới tự do – từ chối tham dự. Đây là một sự mất mặt chưa từng xảy ra. Ráng sức để giữ thể diện, Trump tuyên bố muốn tổ chức một cuộc họp quy mô hơn vào mùa Thu, gồm cả Nga, nhưng cả Anh và Canada đều phản đối Vladimir Putin.

Ngay cả trước khi xảy ra những thảm họa hiện nay, chỗ đứng của Hoa Kỳ trên thế giới đã giảm mạnh. Một cuộc khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew cho thấy, tỷ lệ người dân trên toàn thế giới tin tưởng vào tổng thống Mỹ đã giảm từ 74% dưới thời Tổng thống Barack Obama, xuống chỉ còn 31% dưới thời Trump. Nhiều người bày tỏ “không tin” Trump, mà tin vào Putin hay Tập Cận Bình hơn. Và đó là vào năm 2019 – trước đại dịch, trước cuộc khủng hoảng kinh tế, trước cả cuộc bạo loạn đang xảy ra. Hoa kỳ có thể xuống thấp thêm bao nhiêu nữa? Chúng ta sắp tìm ra câu trả lời coi thấp hơn đáy là thấp như thế nào?

Trump thường nói rằng, ông ta sẽ bắt thế giới ngưng cười nhạo báng nước Mỹ. Nhiệm vụ của ông đã hoàn thành. Thay vì cười, thế giới đang khóc cho nước Mỹ đó.

Max Boot