Những ngày tháng 2/2023, chúng tôi lên thăm Hà Giang đứng lặng người trước các hàng bia mộ tại Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Vị Xuyên.
Hà Giang những ngày đầu năm mới, hàng đoàn người trên đường du xuân đã dừng chân tại Nghĩa trang Quốc gia Liệt sĩ Vị Xuyên. Mọi người qua đây đều làm lễ thắp hương, tưởng niệm, tri ân các Anh hùng Liệt sĩ - những người con ưu tú của dân tộc đã hy sinh trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc 44 năm về trước.
Rạng sáng 17/2/1979 đạn pháo quân địch bắn xối xả vào Vị Xuyên cả ngày lẫn đêm, vô cùng ác liệt. Sau khi chịu thiệt hại nặng nề bởi sự kháng cự quyết liệt của quân và dân ta trên toàn tuyến biên giới, lúc này các quân đoàn chủ lực của Việt Nam từ các tỉnh Tây Nam cơ động lên biên giới phía Bắc, vào vị trí sẵn sàng chiến đấu.
Nhưng Vị Xuyên vẫn là trận địa nóng bỏng, nhiều lúc không ngớt đạn pháo từ bên kia biên giới dội sang.
Mảnh đất Vị Xuyên, Hà Giang trở thành mặt trận trọng điểm, chiến trường khốc liệt bởi các cuộc tiến công dai dẳng cho tới gần 10 năm sau đó của quân xâm lược.
Ông Vương Trung Thực, cựu chiến binh Tiểu đoàn 5 Vị Xuyên nhớ lại: Ngày 17/2/1979, đạn pháo của quân địch dội vào toàn tuyến biên giới phía Bắc của Việt Nam suốt chiều dài 1.200 km từ Pa Nậm Cúm - Lai Châu đến Pò Hèn - Quảng Ninh. Thời điểm đó, mảnh đất Vị Xuyên cũng hứng chịu những đợt pháo kích dữ dội từ bên kia biên giới. Đã có nhiều người dân Vị Xuyên chết bởi đạn pháo quân thù.
Nhắc lại thời điểm khốc liệt đó, Thượng úy Nguyễn Xuân Đệ, cựu chiến binh Sư đoàn 356, người tham gia nhiều trận đánh ác liệt tại mặt trận nóng bỏng Vị Xuyên, hiện đang sống ở thành phố Hà Giang kể lại: "Sống bám đá đánh giặc, chết hóa đá bất tử". Lời thề ấy của liệt sỹ, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Viết Ninh, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 876, Sư đoàn 356 khắc ghi trên báng súng đã trở thành phương châm sống, chiến đấu của những người lính Vị Xuyên”.
Trước tình hình cấp bách đó, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương Việt Nam quyết định điều động lực lượng dự bị chiến lược kết hợp cùng lực lượng tại chỗ mở những đòn phản công quy mô lớn binh chủng hợp thành. Thực hiện chủ trương đó, đầu tháng 3/1979, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng ra lệnh cho Quân đoàn 2 (cơ bản đã hoàn thành nhiệm vụ quốc tế tại Campuchia) nhanh chóng chuyển toàn bộ lực lượng về phía Bắc Hà Nội tập kết, đồng thời ra quyết định thành lập Quân đoàn 5 (ngày 2/3/1979) ngay tại mặt trận biên giới (gồm 4 sư đoàn bộ binh: 3, 338, 327, 337 cùng một số đơn vị kỹ thuật và bảo đảm khác).
Để phát huy sức mạnh tổng hợp, ngày 4/3/1979, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra lời kêu gọi quân dân cả nước phát huy khí thế cách mạng, hăng hái thi đua lao động sản xuất, chi viện nhiều nhất cho tiền tuyến, quyết tâm giữ vững biên cương Tổ quốc.
Tiếp đó, ngày 5/3/1979, Chủ tịch nước công bố Lệnh tổng động viên. Cả nước cùng đồng lòng hướng về mặt trận. Hàng triệu thanh niên nam, nữ viết đơn tình nguyện đi chiến đấu. Dự trữ vật chất hậu cần phục vụ chiến đấu do đó tăng lên nhanh chóng. Quyết tâm của Bộ Chỉ huy tối cao Việt Nam, đặc biệt là động thái chuẩn bị mở đòn phản công chiến lược đã tác động mạnh đến tương quan cục diện cuộc chiến, tạo niềm tin sắt đá cho nhân dân cả nước và bạn bè thế giới.
Các nước xã hội chủ nghĩa, các lực lượng tiến bộ cùng nhân dân yêu chuộng hòa bình, công lý trên thế giới tiếp tục lên án mạnh mẽ hành động chiến tranh phi nghĩa của kẻ thù và kêu gọi ủng hộ Việt Nam. Chịu tổn thất nặng nề mà chưa đạt được mục tiêu đề ra, lại bị dư luận quốc tế lên án mạnh mẽ, ngày 5/3/1979 quân địch đã rút quân khỏi lãnh thổ Việt Nam.
Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979 đã khẳng định sức mạnh, bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam trước những thử thách ngặt nghèo. Với truyền thống nhân nghĩa, lấy đại cục làm trọng, mong muốn củng cố hòa bình, khôi phục quan hệ hữu nghị giữa hai nước, Trung ương Đảng, Chính phủ Việt Nam chỉ thị cho các lực lượng vũ trang và nhân dân trên mặt trận biên giới phía Bắc ngừng mọi hoạt động quân sự để quân địch rút về nước. Đến ngày 18/3/1979, quân địch đã rút quân khỏi Việt Nam.
Thắng lợi của quân dân Việt Nam trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979 được tạo nên từ nhiều nguyên nhân khác nhau: Đó là tinh thần chiến đấu kiên cường, anh dũng vì độc lập, tự do và sự vẹn toàn lãnh thổ; sự ủng hộ, giúp đỡ to lớn của bè bạn quốc tế; thế trận chiến tranh nhân dân vững chắc được xây dựng, củng cố qua thời gian; là Quân đội nhân dân tinh nhuệ với đội ngũ tướng lĩnh tài ba đã được rèn luyện, thử thách qua các cuộc chiến tranh...
Xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc trên tất cả các mặt chính trị - kinh tế - quốc phòng - an ninh. Phát huy sức mạnh chiến tranh nhân dân địa phương, đặc biệt là sức mạnh của lực lượng vũ trang tại chỗ, sức mạnh hậu phương cả nước.
Đồng thời biết khai thác, phát huy tư tưởng nhân văn “lấy đại nghĩa thắng hung tàn, lấy chí nhân thay cường bạo”, kết hợp với chủ anh hùng cách mạng Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh.
Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc, mảnh đất Hà Giang là một trong những nơi có nhiều người hy sinh, mất mát một phần thân thể để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ.
Theo thống kê từ các đầu mối tham gia chiến đấu tại Hà Giang, giai đoạn từ năm 1979 đến năm 1989 có trên 4.100 chiến sĩ hy sinh tại đây. Thể hiện sâu sắc đạo lý, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc đối với công lao to lớn của các Anh hùng liệt sĩ, những năm qua, Hà Giang đã tìm kiếm, quy tập được gần 3.000 hài cốt liệt sĩ, trong đó quy tập về Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Vị Xuyên hơn 1.800 liệt sĩ.
Theo Đại tá Lại Tiến Giang, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Giang, là tỉnh địa đầu Tổ quốc, Hà Giang ra khỏi chiến tranh sau cùng của đất nước. Cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới bắt đầu từ năm 1979 và kết thúc vào năm 1989. Ở Hà Giang, hậu quả của nó để lại rất to lớn. Diện tích đất đai bị ô nhiễm bởi bom mìn, vật nổ trên địa bàn tỉnh sau chiến tranh lên tới hơn 90.000 héc-ta.
Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Vị Xuyên, nơi an nghỉ của hơn 1.800 liệt sĩ.
Đến thời điểm hiện tại, Hà Giang dù đã rà phá được hơn 12.000 héc-ta nhưng diện tích bị ô nhiễm bom mìn, vật nổ còn lại vẫn rất lớn. Vì vậy, ngoài những khó khăn do địa hình, địa vật thì bom mìn, vật nổ còn dầy đặc, chưa giải phóng được là vấn đề gây rất nhiều khó khăn cho công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
Nhưng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Giang đã xác định công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thể hiện sâu sắc đạo lý, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc đối với công lao to lớn của các Anh hùng liệt sỹ và cũng là mong muốn của những người lính nói riêng.
Video Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Pha Long và các em học sinh Trường Tiểu học Pha Long chăm sóc các phần mộ liệt sĩ tại nghĩa trang xã Pha Long, huyện Mường Khương.
Những năm qua, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Giang đã thực hiện nghiêm túc, tích cực công tác này. Từ năm 2013 đến nay, Hà Giang đã tổ chức tìm kiếm, quy tập được 162 hài cốt liệt sĩ. Tới đây, Hà Giang sẽ tiếp tục tìm kiếm, quy tập trên 1.200 hài cốt liệt sĩ và làm tốt công tác hậu phương quân đội.
Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Hà Giang Phạm Ngọc Dũng, cho biết: Qua rà soát tổng thể của ngành Lao động - Thương binh và Xã hội, trên địa bàn tỉnh Hà Giang hiện có hơn 2.900 mộ liệt sĩ ở 9 nghĩa trang trong tỉnh. Trong đó có hơn 1.600 mộ liệt sĩ có danh tính, còn lại là mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính thông tin.
Thời gian qua, Hà Giang đã triển khai thực hiện đề án về rà phá bom mìn, vật liệu nổ sau chiến tranh và tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Liên tục trong hai năm gần đây tỉnh Hà Giang đã quy tập được hơn 100 mộ liệt sĩ. Hiện tỉnh vẫn đang tiếp tục triển khai rà phá bom mìn vật liệu nổ sau chiến tranh và tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ về các nghĩa trang trên địa bàn.
Bài: Chí Bình (tổng hợp)
Ảnh, video: Viết Tôn - TTXVN
Trình bày: Thái Bình
Đời đời nhớ công ơn các vị anh hùng kiệt sĩ. Hà Giang nói riêng cũng như các tỉnh trực thuộc biên giới phía Bắc nói chung, đã chiến đấu dũng cảm, oanh liệt, không ngại khó khăn gian khổ để đóng góp cho cuộc đấu tranh bảo vệ nền độc lập, tự do của Tổ Quốc. Thật tự hào những người con của hà Giang, những người con của núi rừng Đông Bắc, mãi mãi trân trọng, nhớ ơn sự hy sinh của các anh !
Trả lờiXóanhững người con Hà Giang, "sống bám đá, chết hóa đá", hiên ngang như những ngọn núi đá sừng sững giữa trời mây, vượt quá bao khó khăn, đánh tan mọi âm mưu của kẻ thù xâm lược, đóng góp một phần lớn công lao vào công cuộc bảo vệ và giải phóng đất nước, giành lại hào bình tự do cho dân tộc, thật quá đỗi tự hào
Trả lờiXóaTại cao điểm 468, thuộc xã Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên, Nhà tưởng niệm tri ân các Anh hùng liệt sĩ của toàn mặt trận Vị Xuyên - Hà Giang khang trang, đẹp đẽ cũng đã được khánh thành bằng nguồn kinh phí do Ban Liên lạc Cựu chiến binh mặt trận Vị Xuyên huy động. Nơi đây từng là cao điểm 468 thuộc thôn Nặm Ngặt, xã Thanh Thủy - trung tâm của mặt trận Vị Xuyên phía tây sông Lô, cũng là nơi có đài quan sát và trận địa pháo của bộ đội ta.
Trả lờiXóaTại các cao điểm 1509, 1100, 772, 685, Ðồi Ðài, Cô Ích, Bốn Hầm..., trận chiến đã diễn ra vô cùng ác liệt. Toàn bộ mặt trận Vị Xuyên lúc đó trải rộng trên 20 km2, trở thành vùng đất lửa với những địa danh khốc liệt như đồi thịt băm, thác gọi hồn, lò vôi thế kỷ, ngã ba cửa tử… Chiến sĩ trẻ nhất đã hy sinh tại mặt trận Vị Xuyên lúc đó là người đã viết đơn tình nguyện ra trận khi mới 16 tuổi.
Trả lờiXóaVới sự can đảm và anh dũng phi thường, quân dân Việt Nam đã tiêu diệt và làm bị thương hàng vạn quân Trung Quốc, buộc họ phải rút quân về bên kia biên giới. Tuy nhiên, những mất mát hy sinh của chúng ta cũng không hề nhỏ: nhiều cán bộ, chiến sĩ hy sinh; trong đó hơn 2.000 liệt sĩ nằm rải rác khắp chiến trường Vị Xuyên, chưa quy tập được hài cốt.
Trả lờiXóaQuân Trung Quốc thời điểm đó nếu không phải chịu sự tổn thất đáng kể thì không bao giờ có chuyện chịu rút lui khỏi lãnh thổ của nước ta, từng đó là đủ hiểu sự hi sinh anh dũng cũng như sự gan dạ kiên cường của các anh là ngần nào, tuy các anh đã ngã xuống nhưng người dân và đất nước này đời đời nhớ công ơn của các anh
Xóamột lần mình lên đễn nghĩa trang quốc gia tại huyện Vị Xuyên của Hà Giang, không hiểu sao chứ trời hôm đó xanh, mây trắng yên bình lắm, như kiểu có các anh các chú độ trì đó, tầng tầng, hàng hàng các bia mộ của các anh hùng liệt sĩ được sắp xếp rất ngay ngắn, đi mà cảm thấy vừa bình yên vừa biết ơn các anh
XóaHàng triệu quả đạn pháo dập xuống trong suốt 10 năm chiến tranh đã làm thay đổi địa hình, địa vật, vùi lấp nhiều tầng đất đá, khiến cho công việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ cực kỳ khó khăn. Những sườn núi đã phủ đầy cây cối xanh tươi nhìn từ cao điểm 468 này chính là một nghĩa trang rộng lớn của các liệt sĩ, hầu hết ở tuổi 20.
Trả lờiXóanhững người con Hà Giang, mảnh đất cằn cỗi thuộc một trong những tỉnh nghèo nhất đất nước, đang từng ngày cố gắng, phát triển, đưa tỉnh nhà đi lên, hằng ngày cống hiến, đóng góp phần lớn công lao trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước hiện nay
XóaGiờ đây, từ điểm cao này phóng tầm mắt nhìn sang dải núi yên ngựa và những triền núi và thung lũng xa xanh, ít ai có thể hình dung được chiến trường xưa khốc liệt đến thế nào. Năm 1979, cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía bắc bùng nổ, cả một dải biên cương Vị Xuyên đã diễn ra hàng chục trận đánh lớn nhỏ với Trung Quốc. Sau đó, Trung Quốc tạm rút quân và đến năm 1984 quay trở lại thực hiện chiến dịch xâm lấn.
Trả lờiXóaChưa bao giờ ký ức chiến tranh đau thương đó nguôi quên trong tâm trí những cựu chiến binh. Dưới mỗi tấc đất nơi này đều có thể có một phần xương thịt những chiến sĩ quả cảm đã hy sinh vì Tổ quốc. Và những cuộc tìm kiếm kiên nhẫn, bền bỉ vẫn chưa bao giờ ngừng lại. Lễ truy điệu và an táng được tổ chức tại Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Vị Xuyên vừa qua chỉ là một trong nhiều hoạt động đầy ý nghĩa hướng về tháng 7 của lòng biết ơn vô hạn.
Trả lờiXóa“Sống bám đá, chết hóa đá, thành bất tử”. Lời thề ấy của liệt sỹ, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Viết Ninh, dân tộc Mường, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 876, Sư đoàn 356 khắc ghi trên báng súng đã trở thành phương châm sống, chiến đấu của những người lính Vị Xuyên năm xưa. Sự hi sinh anh dũng của các anh để vẹn nguyên từng tấc đất quê hương, và màu xanh biên giới luôn xanh thắm bốn mùa.
Trả lờiXóaCuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc đã khép lại và lùi dần vào quá khứ, song những ký ức về những người con đất Việt anh dũng, kiên cường đã chiến đấu bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc là “bất tử”, như chính lời thề khắc trên báng súng “Sống bám đá đánh giặc, chết hóa đá bất tử” của Anh hùng liệt sĩ Nguyễn Viết Ninh, người dân tộc Mường, quê ở xã Minh Hòa, huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ.
Trả lờiXóacó thể dưới chân đồi Yên Ngựa, suối Thanh Thủy, hay trong hộc đá của “lò vôi thế kỷ”, “đồi băm thịt”... các chú, các anh vẫn đang nằm đó. Như những câu thơ xúc động của cựu chiến binh Phạm Ngọc An, khi về thăm lại mặt trận Vị Xuyên sau 3 năm chiến tranh biên giới kết thúc
Trả lờiXóaĐã có nhiều sự thay đổi tích cực sau việc bình thường hóa quan hệ Việt - Trung năm 1991. Chúng ta gác lại quá khứ, hướng tới tương lai vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển nhưng không có nghĩa lãng quên những gì đã xảy ra.Chiến tranh là điều không ai muốn, nhưng khi đã nổ ra vì bất kỳ lý do gì thì không thể lãng quên. Thời gian dần xóa đi những vết tích đau thương, nhưng sự thật của cuộc chiến tranh đó cần nhắc lại đầy đủ, không thêm bớt và cũng không nên che dấu, càng không nên khoét sâu, thổi bùng thù hằn dân tộc.
Trả lờiXóaChiến tranh biên giới là quá khứ, chúng ta mãi mãi ghi nhận công ơn của những người đã ngã xuống để bảo vệ lãnh thổ của đất nước được toàn vẹn, nhưng cần nhận thức rõ những kẻ chủ chiến thời kỳ đó đã ngã xuống, và hiện tại là một thế hệ lãnh đạo trung quốc hoàn toàn mới, họ chẳng gây chiến với chúng ta, nên không có lý do gì để thù hằn cả
Xóa