Vụ AIC: Luật sư không có quyền làm đơn kháng cáo thay thân chủ của mình khi họ có đủ năng lực hành vi

Khoai@

Dư luận vẫn đang quan tâm tới tính pháp lý của việc các luật sư làm đơn kháng cáo thay cho các thân chủ của mình trong vụ AIC. Sau gần một tháng tuyên án, 17/36 bị cáo vụ án Công ty AIC “thông thầu” xảy ra tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đồng Nai gây thiệt hại 152 tỷ đồng, đã có đơn kháng cáo. Đáng chú ý, trong số đó có bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn cùng 7 người bỏ trốn (ảnh bên) bị xét xử vắng mặt được luật sư chỉ định làm đơn kháng cáo thay.

Việc các luật sư làm đơn kháng cáo thay thân chủ của mình trong khi họ có đủ năng lực hành vi là không đúng, không phù hợp với quy định của pháp luật.  

Điều 73 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định quyền và nghĩa vụ của người bào chữa chỉ được kháng cáo bản án, quyết định của tòa án nếu bị cáo là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất. Do đó việc các luật sư chỉ định làm đơn kháng cáo thay cho 8 người đang bỏ trốn là không phù hợp với quy định của pháp luật.

Theo Điều 331 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 thì người có quyền kháng cáo bản án sơ thẩm bao gồm bị cáo, bị hại, người đại diện của họ có quyền kháng cáo bản án hoặc quyết định sơ thẩm; người bào chữa chỉ có quyền kháng cáo để bảo vệ lợi ích cho người dưới 18 tuổi, người không đủ năng lực nhận thức hành vi mà mình bào chữa…

Từ các quy định trên, có thể thấy trong vụ AIC, sau khi bản án sơ thẩm đã tuyên, quyền kháng cáo thuộc về các bị cáo, trong đó có 8 người bỏ trốn, song luật sư không có quyền làm thay. 

Theo bản án sơ thẩm, 8 người đang bỏ trốn, gồm: Bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch Công ty AIC) bị tòa tuyên phạt 30 năm tù; Trần Mạnh Hà (Phó tổng giám đốc AIC) 25 năm tù; Đỗ Văn Sơn (cựu Kế toán trưởng AIC) 6 năm; Nguyễn Thị Sen (cựu giám đốc Công ty CP Thiết bị y tế và môi trường) 30 tháng tù; Nguyễn Thị Tích (Tổng giám đốc Công ty MOPHA) 4 năm; Đỗ Mỹ Hạnh (Chủ tịch HĐQT Công ty Cát Vân Sa) 5 năm tù và Ngô Thế Vinh (Giám đốc Công ty Nha khoa Việt Tiên) bị tuyên 4 năm tù về các tội cho hai tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “Đưa hối lộ”.

Trong suốt quá trình điều tra và ngay cả trước khi xét xử tại tòa, Bộ Công an đã phát thông tin kêu gọi cả 8 người ra đầu thú để hưởng khoan hồng và thực hiện quyền tự bào chữa theo Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự. Tuy nhiên, cho đến nay nhóm này vẫn “bặt vô âm tín”. Vì thế, tòa đã chỉ định các luật sư bào chữa khi xét xử vắng mặt họ. Những ngày đầu tiên của phiên tòa, 3 trong 8 người đã gửi thư từ nước ngoài nêu lý do vắng mặt vì ốm bệnh, chăm con..., đề nghị tòa xóa bỏ tình tiết "bỏ trốn" và cho hay sẽ chấp nhận các phán quyết.

Trong bản án được tuyên hôm 4/1, HĐXX cho rằng chỉ có cơ sở chấp nhận yêu cầu của bị cáo Nguyễn Đăng Thuyết. 7 người còn lại, như đánh giá của Bộ Công an, toà tiếp tục coi là "tự từ bỏ quyền bào chữa".