Ông Đinh Khánh tâm niệm: "Trong chiến tranh, chúng tôi không sợ chết, khi hòa bình lập lại, những anh lính cụ Hồ luôn cố gắng giữ lại những thành quả mà bao anh em đã chiến đấu, đổ xương máu mới có được".
Ở tuổi 81, cựu chiến binh Đinh Khánh vẫn rất minh mẫn, nhiệt huyết với các hoạt động văn nghệ. Với giọng sang sảng, ông kể: "Hồi ấy, tôi và những người lính trẻ không hề sợ hy sinh, tất cả cùng lên đường. Lúc bấy giờ, tuổi xuân phơi phới, người ta bảo, lửa thế kỷ XX cháy rực trong mỗi trái tim mỗi người dân yêu nước…".
Ông Khánh hiện đang là Trưởng Ban liên lạc bạn chiến đấu Trung đoàn 24 – Đoàn Phòng không Tô Vĩnh Diện – Đơn vị anh hùng lực lượng vũ trang và Hội bộ đội Trường Sơn Đường Hồ Chí Minh Việt Nam; Trưởng đoàn nghệ thuật cựu chiến binh Hương xưa của Hội cựu nghệ sĩ văn công quân đội.
Nhớ thời làm tin trên chiến trường
Năm 1962, người thanh niên trẻ Đinh Khánh nhập ngũ, huấn luyện ngoài Bắc, sau đó hành quân vào Nam. Trong những năm 1968-1969, tình hình chiến sự ác liệt, khi đó ông Khánh là Trợ lý Tuyên huấn Trung đoàn 224 (Sư đoàn 375, Quân chủng Phòng không - Không quân) có mặt ở khắp các trận địa trên tuyến đường Trường Sơn.
Trung đoàn 224 thành lập Tổ tin gồm ông Đinh Khánh và ông Trần Mạnh Dung trực tiếp xuống các phân đội lấy tin về làm bản tin nội bộ. Ông Khánh cho biết, bộ đội chiến đấu gian khổ nên rất cần được động viên kịp thời. Vì thế, dù là viết tin nội bộ nhưng quá trình thu thập thông tin vô cùng vất vả, thận trọng.
“Nhớ có lần tôi đi lấy tin ở dốc cua bóng đèn, đường 20 Quyết Thắng (Quảng Bình). Khi đó, Đại đội 10 vừa bắn rơi một chiếc máy bay F4. Địch liền điều động các loại máy bay đến bắn phá trận địa. Trong làn ‘mưa bom bão đạn’, Trung đội trưởng Ngô Xuân Quảng bị thương nhưng vẫn dũng cảm lao ra khỏi hầm cứu đồng đội và đạn pháo. Trận đánh đó quân ta giành thắng lợi, không đồng chí nào hy sinh”, ông nhớ lại.
Tận mắt chứng kiến hành động dũng cảm của đồng chí Ngô Xuân Quảng, ông Khánh nhanh chóng viết bài nêu gương chiến đấu. Khi được hỏi về các công đoạn làm bản tin ngoài chiến trường, ông Khánh kể, sau khi thu thập thông tin về, ông ngồi tập trung viết tin, sửa từng câu chữ. Trong khi đó, đồng chí Dung làm nhiệm vụ thiết kế. Nhưng có một vấn đề khó khăn là cần phải có ảnh minh họa, ông Khánh dùng chiếc máy ảnh phim đen trắng chụp, sau đó về tráng phim rửa ảnh trong hầm tối.
Cả tin và ảnh được in rô-nê-ô (in bằng cách quay một cái trục lăn trên có gắn giấy đã đánh máy hoặc viết vẽ) trên giấy nến. Ông và đồng đội luôn cố gắng trình bày sao cho dễ đọc, phù hợp với điều kiện chiến đấu. Do vậy, số trang không cố định, ít nhất là hai trang, khi có yêu cầu nhiệm vụ thì số trang có thể tăng lên.
Người lính già kể, nội dung của tờ tin chủ yếu thông báo tình hình chiến sự, phổ biến mệnh lệnh, chỉ thị của cấp trên, biểu dương gương người tốt-việc tốt, thơ...
“Điều khó khăn nhất là nguyên liệu giấy mực thiếu thốn, phương tiện in ấn thô sơ”, ông Khánh nói. Tuy nhiên, tổ tin vẫn cố gắng để có bản tin đúng kế hoạch. Bản tin cũng phải được thủ trưởng phê duyệt chặt chẽ mới in ấn, phát hành.
Ông kể, do giấy không có nên phải lấy giấy lót đạn của các hòm đạn Liên Xô. “Đi đến đâu tôi cũng xin mang về in, đánh chữ trên giấy nến”, ông Khánh cho hay.
Với sự nhanh nhạy của người làm tin trên chiến trường, ông Khánh không ngại vào các đơn vị, nhất là những đơn vị trọng điểm tìm tư liệu để viết nên anh em rất quý mến. “Mỗi lần anh em nhận được tin thì phấn khởi lắm. Nhận được những lời động viên của anh em, mình cũng cảm thấy vui, ấm lòng. Mình làm được những việc nhỏ nhưng ý nghĩa lớn là vì thế”, ông tâm niệm.
Đó là những ký ức không phai nhòa, cũng là sự động viên những người làm công tác chính trị. Suốt thời gian dài, ông Khánh miệt mài theo các phân đội chiến đấu, làm tin phát hành đến tay bộ đội cho đến khi đất nước được giải phóng. Đến năm 1976, ông Khánh xuất ngũ trở lại nhà in Báo Nhân Dân công tác cho đến khi nghỉ hưu.
Ký ức về Đồng Lộc
Tháng 8/1965, ông đi chiến trường, thẳng vào Trường Sơn, đường 20 Quyết Thắng. Đến ngã ba Đồng Lộc thì dừng lại để bảo vệ cửa khẩu, lập lối mòn lên đường 20, gắn liền với sự kiện 10 cô gái ngã ba Đồng Lộc hy sinh năm 1968.
“Tôi nhớ mãi, đó là trong một lần chiến đấu ở ngã ba Đồng Lộc đúng thời khắc 10 cô hy sinh. Tôi cũng là một trong số những người có thời gian tìm kiếm các cô. Khi đó, tôi đang làm Trợ lý tuyên huấn của trung đoàn”, ông trầm ngâm.
Sau đó, theo nhu cầu chiến đấu, đơn vị ông vượt lên trên đường Trường Sơn để lên đèo Phu La Nhích.
Mỗi lần vào thăm lại Ngã ba Đồng Lộc, thăm đơn vị cũ, thăm các nghĩa trang trong Trường Sơn, nghĩa trang ở Quảng Trị, ông lại bồi hồi. Bởi với ông, đó là ký ức thời hoa lửa đầy đau thương. Ông cùng đồng đội quyên góp ủng hộ đồng bào ở nơi đóng quân ngày xưa.
“Chúng tôi tìm, liên hệ và đưa các liệt sĩ về với gia đình, báo lại vị trí những ngôi mộ mà chúng tôi chôn cất đang nằm ở nghĩa trang Trường Sơn, Nghĩa trang đường 9”, người cựu chiến binh già nói.
Sau này, trong dịp kỷ niệm lần thứ 40 Ký ức Đồng Lộc, ông đã sáng tác bài hát “Ký ức về Đồng Lộc”:
“Muôn dặm ngàn lẫm liệt Trường Sơn/ Đây anh hùng ngã ba Đồng Lộc/ Mười thiếu nữ kiên trinh gan góc/ Tuổi hai mươi dáng vóc rạng ngời/ Khốc liệt đạn bom chói sáng nụ cười/ Gánh nặng Trường Sơn dồn về một góc/ Phá núi mở đường gian nan khó nhọc/ Em vẫn nở nụ cười tươi/ Mười cô gái mười bông hoa”.
Ông cho hay, mỗi lần ông và đồng đội vào "đám giỗ" các cô, đều gặp lại anh hùng La Thị Tám, anh hùng Uông Đông Hưng, anh hùng Vương Đình Nhỏ. Bạn bè cũ gặp nhau, lại ôn lại những kỷ niệm, dù đó chỉ là kỷ niệm buồn.
Vẫn say sưa nghĩ về đồng đội
Trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, cùng đồng đội lập nên nhiều chiến công, nhưng điều khiến ông nhớ nhất là những người bạn thời chiến đấu.
Ông chậm rãi kể về Ngô Xuân Quảng (quê ở Cống thôn, Yên Viên, Gia Lâm, Hà Nội). Anh Quảng là một người con của Hà Nội cần cù, kiên trung. Khi ở trong chiến trường, anh thể hiện được là một cán bộ dũng cảm, can trường.
Khi tham gia bảo vệ những trọng điểm ở cầu Bắc Giang khi còn ở Sư đoàn Bắc Hà Nội, đơn vị ông bảo vệ cầu phủ Lạng Thương. “Lúc ấy, anh Quảng đã bị trận bom bi thủng 6 khúc ruột nhưng vẫn kiên cường chiến đấu. Khi đơn vị vào chiến trường, dù thương nặng nhưng anh cứ nhất quyết xin vào đơn vị để chiến đấu. Sau đó, chúng tôi phải đưa anh vào trong hậu cứ. Biết không thể qua khỏi, anh Quảng dặn tôi: “Tao còn một bộ quần áo Tô Châu rất mới, tao vẫn để dành, mày mang về mà mặc”, ông Khánh nhớ lại.
Sau đó, anh em đưa đồng chí Quảng ra Thanh Hóa và hy sinh tại đó. Hiện nay, tên anh được đặt cho một phố ở huyện Gia Lâm (Hà Nội).
Miền kí ức của ông dội về hình ảnh không thể quên của một người đồng chí, đồng đội. Đó là, Anh hùng lực lượng vũ trang, Thiếu tướng Vũ Anh Thố - sư đoàn trưởng Sư đoàn 361 Phòng không Hà Nội. Đồng chí Thố giành được những chiến công hiển hách nhưng lối sống bình dị, gần gũi với anh em.
Do nhu cầu hành quân kéo pháo di chuyển đến các điểm bảo vệ mục tiêu qua sông Tô Lịch bằng một chiếc cầu dân sinh tự bắc rất có thể xảy ra tai nạn, anh Thố đã kêu gọi anh em tiết kiệm kinh tế, tài chính mà mình được hưởng để góp vào mua nguyên vật liệu làm cầu, kết hợp các vật liệu phế thải từ vỏ bọc tên lửa. Đầu tháng 4/2024, anh Thố vừa qua đời, để lại muôn vàn tình yêu thương của đồng bào đồng chí đồng đội, cây cầu đó người dân gọi tên là “cầu ông Thố”.
Người lính cụ Hồ nay đã 81 tuổi, luôn say sưa nghĩ về đồng đội: “Anh em ở Trường Sơn gặp nhau, quý mến và trân trọng nhau lắm. Những ký ức trong chiến đấu bao năm rồi như còn nguyên vẹn”.
“Tôi vẫn nghĩ, trên thế giới không có quân đội nào giống như quân đội nhân dân Việt Nam, những người lính chiến đấu cùng nhau, kề vai sát cánh, cùng chung một chiến hào, người mất người còn, người bị thương, người tàn tật, người bị chất độc da cam đến bây giờ trở lại với nhau vẫn thương nhau lắm”, ông bùi ngùi.
Đáng nói là, trong lòng những người chiến sĩ như ông không chỉ có súng và đạn mà còn có cả nhạc và thơ. Phát huy được khả năng của một cán bộ tuyên huấn, ông Khánh vẫn sáng tác các tiết mục, những bài ca để tập cho đội là các chiến sĩ văn công của quân đội (Hội cựu nghệ sĩ văn công quân đội) thể hiện.
Nhớ về thời xông pha trận bạc, ông chia sẻ, khi ấy những người lính trẻ như ông không hề sợ hy sinh, bởi để có được hòa bình, tự do, lúc nào cũng phải đánh đổi. Cho nên, năm 1972, hàng ngàn sinh viên bỏ dở nghiên bút để tiếp tục vào chiến trường, nhiều đồng chí đã trở thành anh hùng và có những chiến công hiển hách.
Ông kể, bác Võ Nguyên Giáp là anh em “đồng hao” với anh Hồng Cư, khi đó là Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị. “Khi chúng tôi thành lập đoàn nghệ sĩ văn công thì một số anh em còn tâm huyết ca hát, tôi may mắn được đứng trong đội đó. Anh Hồng Cư đứng ra thành lập và yêu cầu đặt tên là đoàn nghệ thuật cựu chiến binh Hương xưa”.
Có lần anh Hồng Cư đặt vấn đề: “Khánh có làm được một bài thơ vào chúc thọ anh Giáp không?”. Ông Khánh nhận lời và làm bài thơ có tên “Chúng em được về hát chúc thọ anh”.
Chị Hà (vợ bác Giáp) là người đọc bài thơ đó cho bác nghe và nói: "Cậu Khánh làm bài thơ này tặng anh đấy".
“Đại tướng rất vui nên nhận bài thơ đó và ký vào lề bài. Đó thực sự là niềm vinh dự rất lớn trong cuộc đời tôi. Sau đó, Đại tướng đã có một ưu tiên đặc biệt là hôm ấy chỉ tiếp đoàn Hương xưa từ 16h30 đến tối. Hôm đó, anh em tâm sự, chia sẻ nỗi lòng, hát và đọc thơ cho Đại tướng nghe. Đó chính là những kỷ niệm sâu sắc nhất về bác Giáp”, ông Khánh bộc bạch.
Ông còn hồ hởi khoe có bài thơ được trang trọng đăng trong cuốn sách “Tiếng thơ vang mãi” của Hội thi đàn Việt Nam, là bài thơ “Cây đại thụ nở hoa đời” cũng nói về Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Suốt từ ngày nhập ngũ (năm 1963) đến khi hoàn toàn giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (năm 1975) ông Khánh đã có những trải nghiệm đặc biệt. Kinh qua nhiều nhiệm vụ, lúc thì cán bộ trung đội, cán bộ tiểu đội, rồi lên làm trợ lý của trung đoàn phụ trách về tuyên huấn, ở vị trí nào ông Khánh cũng đều nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
“Dù ở tuổi cao, sức yếu, thương tật đầy mình, nhưng với bản chất anh lính cụ Hồ, những cựu chiến binh như chúng tôi vẫn tự bươn chải, tìm nguồn vui để động viên đồng đội, động viên chính mình vươn lên trong cuộc sống”.
Nguồn: Thế giới & Việt Nam
Tôi cảm thấy vô cùng tự hào và kính trọng các ông, các bác đã cống hiến cả thời thanh xuân của mình để làm nên hình hài của đất nước. Những người lính cụ Hồ dù bây giờ đã tuổi cao sức yếu, nhưng ẩn bên trong mỗi con người ấy là một niềm tự hào, rạo rực trong những ngày như thế. Kính chúc các ông, các bác luôn dồi dào sức khỏe
Trả lờiXóatự hào và vinh dự khi là người con của Tổ quốc Việt Nam, cuộc sống hòa bình hiện tại là thành quả của công cuộc đấu tranh và hi sinh anh dũng của ông cha ta. Những người chiến sĩ cụ Hồ như ông mãi là nguồn động lực, nguồn cảm hứng tiếp lửa cho thế hệ mai sau về lòng yêu nước
Trả lờiXóaChúc các ông, các bác, các bậc cha anh đi trước luôn dồi dào sức khỏe. Cảm ơn những người lính cụ Hồ đã cống hiến cả thanh xuân vì bình yên của Tổ quốc, tương lai của đất nước Việt Nam. Sự kiện này mang giá trị lịch sử ý, ý nghĩa quan trọng đối với người dân Việt Nam
Trả lờiXóaMong cho những hình ảnh, những câu chuyện của các ông các bác đến được với thật nhiều bạn trẻ, những người đang sống trong thời bình hiểu được giá trị của hòa bình, hiểu được ý nghĩa của những hi sinh, những mất mát, khó khăn mà cha ông ta đã đánh đổi để đất nước được thống nhất, non sông quy về một mối
XóaChỉ mong các ông sống thật khỏe mạnh để tận hưởng không khí hòa bình mà một phần các ông các bà đã tạo ra. Mọi người chính là những nhân chứng sống ý nghĩa nhất để kể cho con cháu biết sự tàn khốc của chiến tranh và sự hi sinh của cha ông ta đã chiến đấu quên mình vì độc lập thống nhất như bây giờ
Trả lờiXóaThật bồi hồi xúc động khi đọc được những câu chuyện thời chiến của ông Khánh, thế mới giúp cho thế hệ trẻ bọn cháu - những người không phải trực tiếp chịu sự tàn phá của chiến tranh cảm nhận được những khó khăn, mất mát mà các ông, các bác ngày xưa đã trảu qua để các cháu được bình yên ăn học như ngày hôm này
Trả lờiXóaPhải đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhiều hơn nữa để giữ gìn giá trị tốt đẹp mà ông cha ta đã gây dựng nên. Qua cuộc chiến khốc liệt này, ta mới thấy hai chữ "bình yên" nó đắt giá tới mức nào, thế hệ trẻ cần phải học được điều đó
XóaTênanh bộ đội cụ Hồ là tên gọi thân thương đó chính là niềm tự hào, là di sản tinh thần vô giá và là một danh hiệu cao quý do nhân dân khen tặng. Được dân gọi là “Bộ đội Cụ Hồ”, đó là vinh dự lớn lao, là phần thưởng cao quý nhất đối với quân đội ta.Đó là danh hiệu của lòng dân.
Trả lờiXóaKhát vọng Hòa bình và Thống Nhất mà cả dân tộc đằng đẵng chờ đợi đã trở thành hiện thực. Người dân cả nước hôm đó ào ra đường để chào đón Hòa bình trong niềm hân hoan khó tả.Cả nước dạt dào niềm vui chiến thắng. Cảm ơn những người lính bộ đội Cụ Hồ
Trả lờiXóaTrải qua 79 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, cùng với những chiến công đã khắc ghi vào lịch sử dân tộc như những biểu tượng sáng ngời về một quân đội từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu, phục vụ, Quân đội nhân dân Việt Nam đã xây đắp nên những truyền thống cao đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”
Trả lờiXóaThắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước là thắng lợi của lòng yêu nước nồng nàn - của khát vọng hòa bình, độc lập, tự do và thống nhất đất nước của dân tộc ta; của đường lối và nghệ thuật quân sự Việt Nam dưới sự lãnh đạo đúng đắn, tài tình, sáng tạo của Đảng ta.
Trả lờiXóaXin gửi lời cảm ơn tới các người lính bộ đội cụ Hồ, những người đã thắp nên ngọn lửa hi vọng, của sức mạnh dân tộc và biểu tượng của ý chí anh hùng, bất khuất của dân tộc Việt Nam. Qua đó, khơi dậy lên lòng yêu nước cho các thế hệ mai sau
Trả lờiXóaVào cái ngày gọi là Tết độc lập của dân tộc lại được đọc một bài báo hết sức ý nghĩa như thế này thực sự rất xúc động. Hơi tiếc là tôi đọc được bài báo muộn 1,2 ngày nhưng cảm giác xúc động thì vẫn rất nhiều. Tự hào và biết ơn những con người đã hi sinh vì nền độc lập của dân tộc, vì miếng cơm manh áo của chúng ta ngày hôm nay
Trả lờiXóaHi vọng rằng những người trẻ như chúng ta ai ai cũng nuôi dưỡng trong mình một lòng yêu nước nồng nàn. để dù chúng ta không phải là những người trực tiếp cầm súng xông lên chiến trường thì tinh thần chiến đấu đó vẫn luôn mãi tồn tại sâu bên trong mỗi người. Vì đất nước luôn cần những người như thế.
Trả lờiXóaCó rất nhiều người đã ngã xuống, đã hi sinh, nhưng cũng có những con người vẫn còn may mắn sống sót đến bây giờ, để thế hệ trẻ như chúng tôi hôm nay được lắng nghe chính những câu chuyện họ đã trải qua, gian khổ và vất vả như thế nào. Một bài viết rất hay và ý nghĩa.
Trả lờiXóaNếu như không được đọc những bài viết, những cuốn hồi ký về thời chiến của các bác, các ông thì không thể tưởng tưởng nổi chiến tranh khốc liệt như thế nào, những khó khăn gian khổ của ông bà ta ngày xưa trong thời kỳ giữ nước và dựng nước. Thật tự hào khi mình là một người con Việt Nam.
Trả lờiXóa