Việt Nam ghi dấu tiến bộ trong cuộc chiến chống buôn người: Những thành tựu nổi bật

Lâm Trực@

Hà Nội, 5/11/2024 - Việt Nam đã có những bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống nạn buôn người, được ghi nhận không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế. Báo cáo thường niên về tình hình buôn bán người của Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2024 đánh dấu sự tiến bộ này khi nâng Việt Nam từ danh sách "theo dõi" lên mức 2 (Tier 2), công nhận nỗ lực và những thành tựu đáng kể mà Việt Nam đã đạt được trong phòng, chống tội phạm buôn người. Những thành tựu này thể hiện ở nhiều mặt, từ việc cải tiến và củng cố luật pháp, tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng, đến việc cải thiện hệ thống hỗ trợ nạn nhân và mở rộng hợp tác quốc tế.

Lực lượng chức năng Việt Nam tiếp nhận một em bé bị bán sang Trung Quốc. Ảnh tư liệu: Nguyễn Hoàng/TTXVN

Hoàn thiện khung pháp lý mạnh mẽ, đồng bộ

Một trong những thành tựu đầu tiên và rõ ràng nhất của Việt Nam trong cuộc chiến này là sự bổ sung và hoàn thiện khung pháp lý nhằm xử lý tội phạm buôn người. Nhận thấy sự tinh vi ngày càng gia tăng của các hành vi buôn người, Việt Nam đã tiến hành sửa đổi Luật Phòng, chống mua bán người năm 2011, một văn bản luật quan trọng trong bảo vệ quyền con người và hỗ trợ nạn nhân. Dự thảo luật sửa đổi do Bộ Công an chủ trì sẽ được trình Quốc hội xem xét trong kỳ họp tới, với các điều khoản chi tiết, bao gồm quy định bổ sung về khái niệm "mua bán người," các cơ sở xác định nạn nhân, và các biện pháp hỗ trợ nạn nhân, đặc biệt là các quy định bảo vệ trong quá trình xác định danh tính nạn nhân.

Dự thảo luật này bao gồm 8 chương và 65 điều, bổ sung và chỉnh sửa 55 điều, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng và đồng bộ để đấu tranh chống tội phạm buôn người một cách hiệu quả. Khung pháp lý mới không chỉ tạo điều kiện xử lý nghiêm minh các tội phạm buôn người mà còn hướng đến bảo vệ quyền lợi và an sinh xã hội cho nạn nhân, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng.

Đẩy mạnh giáo dục và nâng cao nhận thức cộng đồng

Việt Nam đặc biệt chú trọng nâng cao nhận thức của người dân về phòng, chống tội phạm buôn người thông qua các chương trình giáo dục và tuyên truyền sâu rộng. Chương trình phòng chống buôn bán người giai đoạn 2021 - 2025, với tầm nhìn đến năm 2030, đã và đang triển khai mạnh mẽ, mang lại nhiều kết quả tích cực. Thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng, mạng xã hội, và hệ thống thông tin cơ sở, Việt Nam đã tiếp cận được đa dạng đối tượng trong cộng đồng, từ những người dân sống ở vùng sâu vùng xa đến thanh thiếu niên ở thành thị.

Đặc biệt, việc chú trọng đến các nhóm đối tượng có nguy cơ cao như phụ nữ, trẻ em và người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa đã góp phần giảm thiểu nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm buôn người. Công tác tuyên truyền đã khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, cá nhân trong việc phát hiện và tố giác tội phạm, qua đó xây dựng một cộng đồng cảnh giác, có ý thức bảo vệ lẫn nhau khỏi mối đe dọa của tội phạm buôn người.

Hỗ trợ tối da và phục hồi nạn nhân

Một yếu tố quan trọng trong nỗ lực phòng, chống buôn người của Việt Nam là cách tiếp cận "nạn nhân là trung tâm." Trong mọi vụ án liên quan đến buôn bán người, cơ quan chức năng đều ưu tiên bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân, với quan điểm nạn nhân là những người dễ tổn thương và cần sự hỗ trợ đặc biệt.

Nhiều biện pháp đã được triển khai nhằm đảm bảo nạn nhân được hỗ trợ đầy đủ về mặt pháp lý, tâm lý, y tế và giáo dục để giúp họ vượt qua khó khăn và ổn định cuộc sống. Các nạn nhân trở về được tạo điều kiện tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ xã hội, từ tư vấn tâm lý, dạy nghề đến hỗ trợ việc làm, giúp họ có thể tái hòa nhập cộng đồng. Các địa phương còn xây dựng mạng lưới cộng tác viên tại cấp huyện và xã để thực hiện công tác tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân, đảm bảo mỗi nạn nhân đều nhận được sự hỗ trợ cần thiết ngay tại địa phương mình sinh sống.

Tăng cường hợp tác quốc tế

Hiểu rõ tính chất xuyên quốc gia của tội phạm buôn người, Việt Nam đã tăng cường hợp tác với nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế, trong đó có Mỹ, để chung tay phòng chống và truy quét loại tội phạm nguy hiểm này. Từ việc ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp đến tham gia các công ước quốc tế như Công ước về quyền trẻ em, Công ước quốc tế về xóa bỏ phân biệt đối xử với phụ nữ, Việt Nam đã thể hiện cam kết vững chắc trong bảo vệ quyền con người và chống lại nạn buôn người.

Nhờ hợp tác quốc tế, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi hơn để điều tra và xử lý các vụ án phức tạp, có sự tham gia của các đường dây tội phạm xuyên biên giới. Sự phối hợp chặt chẽ với các quốc gia đã giúp Việt Nam kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nhiều vụ án buôn người, từ đó hạn chế tác động tiêu cực lên cộng đồng.

Thách thức và hướng đi tương lai

Dù đã đạt được nhiều thành tựu, công tác phòng chống tội phạm buôn người tại Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức. Tội phạm buôn người ngày càng có xu hướng sử dụng công nghệ cao và mạng xã hội để lôi kéo, dụ dỗ nạn nhân, khiến công tác phòng ngừa và phát hiện ngày càng phức tạp. Do đó, cần tiếp tục đẩy mạnh việc cải tiến kỹ thuật và năng lực của lực lượng chức năng để ứng phó hiệu quả với các mối đe dọa mới.

Bên cạnh đó, sự hỗ trợ và hợp tác của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Mỹ, sẽ góp phần thúc đẩy những tiến bộ trong công tác phòng chống tội phạm buôn người tại Việt Nam. Để đạt được những kết quả bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các nước, các tổ chức quốc tế và các tổ chức xã hội nhằm bảo vệ tốt hơn cho nạn nhân và ngăn chặn triệt để hoạt động của các tổ chức buôn người.

Cuối cùng, sự thăng hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng của Mỹ về chống buôn người là một minh chứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của Việt Nam trong cuộc chiến này. Việc hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường tuyên truyền, hỗ trợ nạn nhân và mở rộng hợp tác quốc tế đã giúp Việt Nam đạt được nhiều thành tựu đáng kể, góp phần bảo vệ quyền con người và xây dựng một xã hội an toàn hơn.

Dù còn nhiều khó khăn, Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục tiến bước trên con đường này, kiên quyết ngăn chặn và đẩy lùi tội phạm buôn người, nhằm đảm bảo an ninh, trật tự xã hội, cũng như xây dựng một môi trường an toàn cho mọi công dân.