Tuyến Metro TP.HCM - Cần Giờ: Tầm nhìn mới trong phát triển đô thị

Lâm Trực@

Trong khuôn khổ hội nghị công bố quy hoạch TP.HCM giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra một đề xuất mang tính đột phá: xây dựng tuyến tàu điện ngầm kết nối từ trung tâm TP.HCM đến huyện Cần Giờ. Ý tưởng này không chỉ nhận được sự đồng tình từ ông Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, mà còn thể hiện một hướng đi mới trong việc phát triển bền vững đô thị, khai thác tối đa tiềm năng của Cần Giờ - một khu vực được coi là “lá phổi xanh” và cửa ngõ quan trọng của thành phố.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá quy hoạch lần này của TP.HCM là thành quả của sự kiên nhẫn, sáng tạo và tư duy chiến lược. Ông nhận định TP.HCM đang đối mặt với những điểm nghẽn lớn như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, và thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao. Những thách thức này đòi hỏi thành phố phải tìm cách mở rộng không gian phát triển theo ba hướng chính: không gian đất liền, không gian biển và không gian ngầm. Thành công bước đầu trong việc hoàn thành tuyến metro số 1 chính là tiền đề quan trọng để TP.HCM tiếp tục triển khai các dự án hạ tầng giao thông hiện đại, trong đó có tuyến metro đến Cần Giờ.

Theo chỉ đạo từ Thủ tướng, dự án này không chỉ mang ý nghĩa phát triển kinh tế mà còn là một giải pháp quan trọng để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên của Cần Giờ. Việc xây dựng tuyến tàu điện ngầm ngầm dưới lòng sông hoặc trên cao sẽ giảm thiểu tác động tới rừng ngập mặn - một hệ sinh thái đặc thù và quý giá. Dù chi phí thực hiện có thể cao, nhưng lợi ích lâu dài về môi trường và kinh tế sẽ vượt xa những thách thức ban đầu.

Đề xuất này đã được các cơ quan chuyên môn, bao gồm Sở Giao thông Vận tải và Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM, thống nhất nghiên cứu bổ sung vào quy hoạch giao thông của thành phố. Cùng với đó, các đơn vị nghiên cứu điều chỉnh quy hoạch đường sắt đô thị từ năm 2023 đã kiến nghị phát triển thêm các tuyến metro vượt sông Soài Rạp, kết nối với khu đô thị sinh thái lấn biển tại Cần Giờ. Những hướng đi này không chỉ mở ra cơ hội phát triển đô thị, mà còn giúp TP.HCM tận dụng tối đa lợi thế địa lý và tài nguyên thiên nhiên.

Thủ tướng cũng chia sẻ rằng ông đã trực tiếp trao đổi với ông Phạm Nhật Vượng về dự án này. Vingroup, với kinh nghiệm và tiềm lực của mình, sẵn sàng tham gia và đóng góp vào dự án. Sự hợp tác giữa chính quyền và doanh nghiệp được coi là yếu tố then chốt, không chỉ nhằm tận dụng nguồn lực tài chính mà còn kích thích sự đổi mới trong tư duy và cách làm việc. Thủ tướng nhấn mạnh, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, và động lực phát triển chỉ có thể đến từ sự đổi mới mạnh mẽ trong cả lĩnh vực công và tư.

Việc phát triển Cần Giờ, một khu vực giàu tiềm năng nhưng còn nhiều hạn chế về hạ tầng, là nhiệm vụ mang tính chiến lược. Với diện tích khu đô thị du lịch sinh thái lấn biển lên tới 2.870ha, Cần Giờ được kỳ vọng trở thành điểm đến hấp dẫn về du lịch, kinh tế, và là khu vực tiên phong trong việc bảo vệ môi trường. Tuyến metro kết nối trực tiếp với trung tâm TP.HCM sẽ là đòn bẩy quan trọng để khai thác lợi thế này, vừa giải quyết vấn đề giao thông, vừa tạo điều kiện thúc đẩy tăng trưởng toàn diện.

Trước đó, trong cuộc họp triển khai Nghị quyết 98 vào tháng 11-2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính từng nhấn mạnh nguyên tắc cốt lõi trong phát triển hạ tầng: mọi dự án phải đảm bảo lợi ích quốc gia và bảo vệ tối đa tài nguyên thiên nhiên. Với những tiến bộ về công nghệ, việc xây dựng các tuyến giao thông trên cao hoặc ngầm không chỉ khả thi mà còn mang lại giá trị vượt trội trong việc phát triển bền vững.

Tuyến metro TP.HCM - Cần Giờ, nếu được hiện thực hóa, sẽ đánh dấu một bước ngoặt lớn trong chiến lược phát triển đô thị của TP.HCM. Dự án không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp về giao thông mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc cho việc phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Sự kết hợp chặt chẽ giữa tầm nhìn chiến lược, tư duy đổi mới và sự hợp tác toàn diện giữa các cấp lãnh đạo, cơ quan chức năng và doanh nghiệp sẽ giúp TP.HCM tiến thêm một bước quan trọng trên hành trình trở thành trung tâm kinh tế - đô thị hàng đầu khu vực.