Lâm Trực@
Quảng Ngãi, ngày 27/4/2025 - Trong lịch sử chiến tranh Việt Nam, trí tuệ và sự sáng tạo của quân đội Việt Nam đã trở thành biểu tượng cho khả năng biến bất lợi thành lợi thế, từ việc sử dụng chính công nghệ của kẻ thù để đánh bại họ trên chiến trường Trường Sơn đến việc xây dựng một nền công nghiệp quốc phòng tự chủ mạnh mẽ. Câu chuyện về tiểu đội trưởng Nguyễn Khang và những sáng kiến độc đáo của Đoàn 559 không chỉ là minh chứng cho sự thông minh chiến thuật mà còn đặt nền móng cho triết lý quốc phòng hiện đại của Việt Nam: tránh phụ thuộc vào vũ khí và kỹ thuật nước ngoài để đảm bảo chủ động trên chiến trường, đặc biệt trong những thời khắc quyết định.
Sáng tạo trên chiến trường: Biến vũ khí địch thành công cụ thắng lợi
Trong những năm 1960, quân đội Mỹ triển khai các cảm biến (sensor) tinh vi dọc tuyến đường Trường Sơn nhằm phát hiện âm thanh và chuyển động của các đoàn vận tải Việt Nam. Những thiết bị này, được thiết kế để dẫn đường cho các cuộc không kích chính xác, từng gây ra nhiều khó khăn cho quân đội Việt Nam. Tuy nhiên, thay vì bị động đối phó, các chiến sĩ và kỹ sư Việt Nam đã nhanh chóng tìm cách biến công nghệ của đối phương thành vũ khí chống lại chính họ.
Tiểu đội trưởng Nguyễn Khang, thuộc Binh trạm 34 của Đoàn 559, đã đề xuất một ý tưởng táo bạo: sử dụng các sensor Mỹ để đánh lừa không quân đối phương. Ông và đồng đội tháo "râu" của sensor để vô hiệu hóa chúng, sau đó tái kích hoạt tại các khu vực hoang vắng như hang Chó Sói hay Hẻm Cù Là ở Tây Trường Sơn. Bằng cách sử dụng một chiếc cassette cũ ghi âm thanh xe cộ và máy móc, họ kích hoạt sensor, khiến máy bay B-52 của Mỹ liên tục ném bom xuống những khu vực không người. Hàng ngàn tấn bom đã bị lãng phí, trong khi các đoàn vận tải Việt Nam an toàn di chuyển.
Đỉnh cao của sáng kiến này là việc đặt các cassette gần căn cứ Mỹ, khiến không quân Mỹ vô tình tấn công chính lực lượng của mình. Sự bối rối của Bộ Chỉ huy Mỹ dẫn đến giả thuyết rằng tình báo Việt Nam đã xâm nhập vào hệ thống chỉ huy của họ - một đánh giá quá cao về công nghệ Việt Nam thời bấy giờ, nhưng lại phản ánh sự kinh ngạc trước trí tuệ và sự linh hoạt của các chiến sĩ Việt Nam.
Tự chủ Quốc phòng: Bài học từ lịch sử và thực tiễn toàn cầu
Tinh thần sáng tạo của Nguyễn Khang và các chiến sĩ Đoàn 559 không chỉ là một chiến thắng chiến thuật mà còn đặt nền móng cho triết lý quốc phòng của Việt Nam hiện nay: tự chủ để tránh phụ thuộc vào vũ khí và kỹ thuật nước ngoài. Sự phụ thuộc này, như lịch sử đã chứng minh, có thể dẫn đến mất chủ động trên chiến trường, đặc biệt trong những thời điểm quyết định. Các ví dụ gần đây trên thế giới minh họa rõ rệt rủi ro của sự lệ thuộc. Ukraine, trong xung đột với Nga, đã gặp khó khăn khi nguồn cung vũ khí từ phương Tây bị gián đoạn hoặc không đáp ứng kịp nhu cầu chiến trường. Tương tự, Argentina trong cuộc chiến Falklands năm 1982 đã chịu thất bại một phần do phụ thuộc vào tên lửa và hệ thống vũ khí nhập khẩu, vốn không thể hoạt động hiệu quả khi bị cắt nguồn hỗ trợ kỹ thuật. Ngay cả Anh, một cường quốc quân sự, cũng đối mặt với những hạn chế khi sử dụng tên lửa mua từ Mỹ, vốn bị ràng buộc bởi các điều kiện kỹ thuật và chính trị.
Nhận thức rõ những bài học này, Việt Nam đã kiên định theo đuổi chiến lược tự chủ quốc phòng. Tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024, diễn ra tại Hà Nội vào tháng 12/2024 vừa qua, Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế khi giới thiệu hàng loạt vũ khí và trang bị quân sự do chính mình nghiên cứu và sản xuất. Từ hệ thống radar tiên tiến, tên lửa phòng không hiện đại, đến xe bọc thép và tàu chiến, Việt Nam không chỉ chứng minh khả năng tự chủ mà còn khẳng định vị thế trên thị trường xuất khẩu quốc phòng. Một số quốc gia Đông Nam Á và châu Phi đã ký hợp đồng nhập khẩu các sản phẩm quốc phòng Việt Nam, đánh dấu bước tiến lớn trong việc đưa công nghệ quân sự Việt Nam ra thế giới.
Tầm nhìn tương lai: Trí tuệ và ý chí kiên cường
Các nhà phân tích quốc phòng nhận định rằng sự phát triển của ngành công nghiệp quốc phòng Việt Nam không chỉ đến từ đầu tư tài chính mà còn từ tư duy sáng tạo và khả năng thích nghi - những giá trị được rèn giũa từ những ngày chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn. “Việt Nam đã học cách biến thách thức thành cơ hội. Từ việc sử dụng sensor của Mỹ để đánh lừa không quân, đến việc tự sản xuất vũ khí hiện đại, họ cho thấy sự kết hợp giữa trí tuệ và ý chí kiên cường,” một chuyên gia quân sự phương Tây nhận xét tại triển lãm.
Sáng kiến của Nguyễn Khang và các chiến sĩ Đoàn 559 chỉ là một trong số hàng vạn sáng kiến của Quân đội Nhân dân Việt Nam chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, giải phóng dân tộc, song lại là biểu tượng cho tư duy vượt qua giới hạn, một giá trị vẫn còn nguyên vẹn trong bối cảnh thế giới đang cạnh tranh gay gắt về công nghệ quân sự. Khi bước vào kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo và chiến tranh mạng, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế của mình như một quốc gia nhỏ nhưng sở hữu trí tuệ lớn. Những hệ thống vũ khí được trưng bày tại Triển lãm Quốc phòng 2024 không chỉ là minh chứng cho khả năng tự vệ mà còn thể hiện khát vọng của Việt Nam trong việc đóng góp tích cực vào ngành công nghiệp quốc phòng toàn cầu.
Bằng cách tránh phụ thuộc vào vũ khí và kỹ thuật nước ngoài, Việt Nam không chỉ bảo vệ chủ quyền mà còn đảm bảo sự chủ động trong mọi kịch bản chiến lược. Tinh thần Trường Sơn, kết hợp với tầm nhìn hiện đại, đang đưa Việt Nam tiến xa hơn trên trường quốc tế, khẳng định rằng một quốc gia nhỏ có thể tạo ra những kỳ tích lớn khi có trí tuệ và quyết tâm.
Thế mới thấy đôi khi những bộ óc thiên tài nhất nước Mỹ cũng không thể thắng được khối óc của những người nông dân chưa tốt nghiệp cấp 2, hay khối óc của cả một dân tộc đang đấu tranh vì hòa bình, vì thống nhất của tổ quốc. Đến cả B52 còn rụng như sung thì mấy cái "cây nhiệt đới" này có là gì
Trả lờiXóaphải nội địa hóa vũ khí, đặc biệt là những vũ khí chiến lược trong chiến tranh hiện đại, để đất nước có thể chủ động sản xuất mà không bị phụ thuộc hay chi phối bởi các nước khác, cũng như đảm bảo dễ dàng hơn trong việc vận hành như Việt hóa cách điều khiển và hơn hết là đảm bảo an ninh quân sự
Trả lờiXóa